hrvatski

onkogeni aspekti HPV-genitalnih infekcija kod žena

Humani papilomavirus (HPV) glavni je etiološki čimbenik zloćudne preobrazbe vrata maternice. Najvećim dijelom zloćudna preobrazba stidnice i rodnice također je inducirana ovim virusom. Humani papilomavirusi odlično su prilagođeni svom prirodnom domaćinu, epitelnim stanicama kože i sluznica, koristeći se njihovim staničnim mehanizmima za svoje potrebe. U prvom koraku nastaje mikrotrauma i infekcija bazalnog sloja višeslojnoga pločastog epitela genitalnog trakta. Virus se veže za staničnu membranu, ulazi u stanicu i razmnožava se u jezgri. Ključnu ulogu u replikaciji virusa imaju virusni proteini E6 i E7. Vezanje onkoproteina E7 za protein Rb aktivira transkripcijski faktor E2F, koji je odgovoran za ekspresiju proteina potrebnih za replikaciju DNK. Nepravilnosti u tijeku S-faze staničnog ciklusa u fi ziološkim uvjetima dovode do apoptoze posredovane proteinom p53. Međutim, u stanicama inficiranim HPV-om taj je proces onemogućen djelovanjem proteina E6, koji dovodi do proteolitičke razgradnje p53. Stalna aktivnost virusnih proteina E6 i E7 dovodi do nestabilnosti genoma, nakupljanja mutacija, gubitka kontrole staničnog rasta i na kraju do razvoja karcinoma. Putem prirođenog i stečenog imunosnog odgovora organizam prepoznaje i suzbija strane agense, ali u slučaju HPV- infekcije taj je odgovor ponekad nedovoljan. Nadalje, HPV-infekcija dovodi do gubitka ekspresije citokina djelovanjem E6 i E7- onkoproteina, posebice suprimiranjem ekspresije gena interferona. U oko 10% zaraženih nastaje perzistentna infekcija HPV-om što donosi značajan rizik od nastanka prekursorskih ("premalignih") lezija, kao i od nastanka invazivnog karcinoma.

Humani papiloma virus; rani virusni onkogeni; tumor-supreskorski geni; maligna transformacija

nije evidentirano