hrvatski

SNIŽAVANJE TECIŠTA BAZNIH ULJA UZ DISPERZANTNE METAKRILATNE POLIMERE

U radu su istražena svojstva poli(metil-metakrilat-co-dodecil-metakrilat-co-oktadecil-metakrilata) koja utječu na njegovu primjenu kao snižavala tecišta baznog ulja. Procesi polimerizacije provedeni su u šaržnom kotlastom reaktoru, u toluenu kao otapalu, pri izotermnim uvjetima (91 oC) uz monofunkcionalni peroksidni inicijator. Ukupno je sintetizirano 9 terpolimera različitog sastava. Pripravljenim uzorcima terpolimera određeni su: konverzija gravimetrijskom metodom, sastavi 1H NMR spektroskopijom, raspodjele molekulskih masa kromatografijom na propusnom gelu te toplinska svojstva metodom diferencijalne pretražne kalorimetrije. Određena je konverzija reakcije koja se kreće u rasponu od 88, 9 do 95, 0 % te je utvrđeno da sastav ne utječe na konverziju reakcije. Određivanjem sastava 1H NMR spektroskopijom utvrđeno je da se ne razlikuje znatno od početne smjese monomera, uz maksimalno odstupanje od 2, 35 %, te da udio zaostalog monomera u polimeru prosječno iznosi 1, 03 ± 0, 53 %. Maseni prosjeci molekulskih masa sintetiziranih terpolimera nalaze su u rasponu od 2, 04×10^5 do 3, 90×10^5. Smanjenjem udjela metil-metakrilata i povećanjem dugolančanih dodecil- i oktadecil-metakrilata u terpolimeru dolazi do pomaka temperature taljenja i kristalizacije prema višim temperaturama. Temperatura taljenja, promjenom sastava, mijenja se u rasponu od 1, 0 do 15, 5 oC, a temperatura kristalizacije od -9, 3 do 4, 9 oC. Udio kristalne faze povezan je s promjenom entalpije faznog prijelaza. Povećanjem udjela komonomera s dugolančanim bočnim skupinama raste udio kristalne faze od 5, 5 do 10, 2 %. Dobiveni rezultati ukazuju na to da sintetizirani terpolimeri zadovoljavaju uvjete koji su nužni za primjenu kao aditiva za snižavanje tecišta baznih mineralnih ulja.

metil-metakrilat; dodecil-metakrilat; oktadecil-metakrilat; poli(metil-metakrilat-co-dodecil-metakrilat-co-oktadecil-metakrilat); terpolimeri; bazno mineralno ulje; tecište; snižavalo tecišta

nije evidentirano