hrvatski

Meraki: sumrak divanske književnosti u Bosni

Ovim se radom predstavljaju pjesme na osmanskom turskom jeziku autora koji se služio pseudonimom Meraki (Merâkî). O Merakiju i njegovoj poetici zasad se može govoriti samo na osnovi dva izvora – medžmue iz Zbirke Muhibić NSK u Zagrebu i zbornika risala u Orijentalnoj zbirci Arhiva SANU u Beogradu. Kodikološko i paleografsko ispitivanje tih rukopisa, od kojih je jedan pripadao sarajevskom kadiji Mustafi Muhibbiju (u. 1854.), a drugi sarajevskom muftiji Mehmedu Šakiru Muidoviću (u. 1859.), kao i sadržaji pojedinih pjesama, navode na zaključak da je Meraki bio suvremenik te dvojice uglednih Sarajlija i da je bio blizak tamošnjoj ulemi. Književno-estetska analiza stihova pokazuje nedosljednost u upotrebi metra i otklon u odnosu na uvriježene karakteristike pjesničkih vrsta klasične osmanske književnosti. Iako su te pjesme, sudeći prema dužini i shemi rimovanja, napisane u formi gazela, odnosno kasida, njihov sadržaj katkad ne odgovara tradicionalno utvrđenoj tematici gazela kao pretežito ljubavne poezije i kaside kao pjesme pohvalnice, već sadrži reference na pjesnikove savremenike, tadašnja okupljanja, druženja i društvenu zbilju. Komparativnom analizom Merakijevih pjesama nastoji se odrediti njihovo mjesto i vrijednost u okvirima divanske poezije u Bosni sredinom 19. stoljeća, u vrijeme koje se može nazvati sumrakom divanske poezije.

Meraki; pjesnik; Bosna; 19. stoljeće; divanska poezija

nije evidentirano