hrvatski

Kanižlićeva molitvenička fauna

Predstavlju se i tumače rezultati analize životinjskoga svijeta u Kanižlićevu molitveniku Bogoljupstvo na poštenje svetoga Franceška Saverije iz 1759. godine. Ustanovljeno je postojanje stanovitoga "kanižlićevskoga bestijarija" u kojemu dominiraju životinje iz realnoga svijeta (govedo, konj, kokoš, lav, medvid, tica i sl.) uz poneku iz fantastičnoga zoosvijeta (zmaj). Prevladavaju prenesena značenja (oko dvije trećine primjera), uglavnom u okviru razvijene usporedbe kojom se aktualizira kršćanska simbolika (božanska mudrost i dobrota, čudotovorne vrline sveca, odnosno čovjekova grešnost i smrtnost). Češće su usporedbe u odnosu na metaforu (samo tri zooleksema: jagan(j)ac, crv, stado). Uočava se i ambivalentnost u isticanju simboličkih značenja pojedinih životinja, ovisno o tome želi li se postupkom zoomorfizma odnosno antropomorfizma istaknuti čudotvorna moć (ribe, rak), snaga i mudrost sveca (lav, medvid), njegova požrtvovnost i skromnost (ptičica) ili čovjekova smrtnost (crv) i grešnost (lav, konj). Zanimljivo je primijetiti da određenoj životinji može biti pridružena različita simbolika (na primjer: lav je simbol hrabrosti i snage, ali i čovjekove nagle i opasne ćudi). Prenesenim se značenjima zooleksema naglašava antitečnost između čovjekove grešnosti (i smrtnosti) i božanske mudrosti (i vječnosti).

kulturna animalistika; molitvenik; Kanižlić

nije evidentirano