hrvatski

Spektroskopsko i kemometričko istraživanje jestivih ulja

Patvorenje jestivih ulja i masti visoke kvalitete s onima niže kvalitete predstavlja problem već dugi niz godina. Prije pojave suvremenih metoda, ta kvaliteta se provjeravala nizom dugotrajnih fizikalno-kemijskih testova dok se moderna metodologija temelji na spektroskopskim i kromatografskim tehnikama te upotrebi kemometričkih metoda. U ovome radu istražena je primjena FT-IR-a u kombinaciji s numeričkim metodama za kvalitativnu i kvantitativnu detekciju patvorenja u binarnim i ternarnim smjesama maslinovog ulja s repičinim i suncokretovim uljem te sa suncokretovim uljem koje sadrži visoki udio oleinske kiseline. Analizom glavnih komponenata i optimizacijom spektralnog područja određeni su regresijski modeli pomoću kojih se patvorenje unutar skupa istraživanih ulja može kvalitativno i kvantitativno odrediti. Ti rezultati potvrđeni su plinskom kromatografijom. U drugom dijelu istraživanja ispitana je mogućnost praćenja oksidacijske stabilnosti ulja korištenjem FT-IR-a u skupu komercijalno važnih jestivih ulja (pored već navedenih još i palmino te lješnjakovo ulje). Korištenjem standardne Rancimat-metode za ta su ulja određeni indeksi oksidacijske stabilnosti u rasponu temperatura od 130 do 160 °C te provjereni FT-IR metodom. Primjena FT-IR metode ima višestruke prednosti u odnosu na standardnu Rancimat-metodu jer se radi o nedestruktivnoj, jeftinoj, brzoj i mobilnoj tehnici za koju nije potrebna prethodna kemijska obrada uzorka, a tijekom oksidacijske degradacije može se pratiti i nastajanje nekih sekundarnih produkata degradacije.

jestiva ulja; patvorenje; oksidacijska stabilnost; ATR; PCA; PLS

nije evidentirano