hrvatski

Molekularno-genetička analiza gena CYP21A2 i korelacija genotipa i fenotipa u bolesnika s klasičnim oblikom kongenitalne adrenalne hiperplazije u Hrvatskoj

Uvod: Kongenitalna adrenalna hiperpazlija (KAH) uzrokovana nedostatkom enzima 21-hidroksilaze (21-OHD) autosomno recesivni je poremećaj koji nastaje zbog mutacija u genu CYP21A2. Ovisno o rezidualnoj enzimskoj aktivnosti 21-OH, KAH dijelimo na klasični (jednostavni virilizirajući, engl. simple virilizing-SV i oblik s gubitkom soli, engl. salt wasting-SW) i neklasični oblik. Ciljevi: Opisati spektar mutacija gena CYP21A2 i korelaciju genotipa i fenotipa u bolesnika s klasičnim oblikom KAH-a iz Hrvatske. Metode: Molekularna analiza bolesika s KAH-om je učinjena u 93-je bolesnika u dobi od jedne do 45 godina (60 muških i 33 ženskih, 66-ero SW i 27-ero SV) i njihovih 193-je srodnika prvog stupnja (134 majki i očeva, 59-ero braće i sestara). Uz pomoć alel specifi čnog PCR-a identifi cirane su točkaste mutacije, a delecije i konverzije su analizirane uz pomoć Southern blot-a i sekvenciranja gena. Genotipovi, odnosno mutacije su kategorizirani u različite skupine, ovisno o rezidualnoj aktivnosti enzima 21-OH (0-nema aktivnosti, A–minimalna aktivnost B–rezidualna aktivnost oko 2%). Rezultati: U 91-og bolesnika mutacije su nađene u oba alela. Pedeset i devetero bolesnika bili su složeni heterozigoti, 32-oje homozigoti. Unatoč jasnim kliničkim i biokemijskim znakovima koji upućuju na KAH, u jednog bolesnika je nađena mutacija samo na jednom, a u jednog ni na jednom alelu. Učesalost mutacija iznosila je: I2G 35, 5%, del/conv 19, 4%, R356W 15, 1%, I172N 11, 3%, Q318X 5, 4%, del 8bpE3 2, 1%, Ex 6 cluster 1, 6%, R426H 1%, P30L 1% i R483P 0.5%. De novo i nove, dosad u literaturi neopisane mutacije nisu nađene. Ukupna korelacija genotipa i fenotipa iznosila je 89% (skupina 0: 100%, skupina A: 86% i skupina B: 75%). Unutarobiteljska varijabilnost fenotipa između braće i sestara uočena je u dvije obitelji. Analizom gena CYP21A2 unutar članova obitelji otkriveno je 7-ero novih bolesnika. Zaključak: Riječ je o dosad najvećoj studiji u Jugoistočnoj Europi u kojoj su opisane mutacije gena CYP21A2 u bolesnika s klasičnim KAH-om. Distribucija mutacija gena CYP21A2 u našoj populaciji slična je distribucijama opisanim u drugim studijama provedenim na europskim populacijama. U našoj se studiji može izdvojiti visoka učestalost mutacije R356W (15, 1%), inače rijetke u Europi, a česte u Aziji. Genotipizacijom većeg broja bolesnika slavenskog podrijetla otkrilo bi se je li mutacija R356W etnički specifi čna za ovu populaciju. Parcijalna korelacija genotipa i fenotipa i unutarobiteljska varijabilnost fenotipa upućuju na činjenicu da valja biti oprezan kod predikcije fenotipa na temelju genotipa.

Kongenitalna adrenalna hiperplazija; Molekularna genetička analiza; Genotip; Fenotip

nije evidentirano