hrvatski

Kršćanski cionizam: nastanak i razvoj neočekivanoga političko-religijskog fenomena

Kršćanski je cionizam kao političko-religijski fenomen značajno utjecao na oblikovanje bliskoistočnih prilika i političkih procesa. U članku se tvrdi da su kršćani koji su u određenoj mjeri bili potaknuti vjerom odigrali važnu, a katkad i presudnu ulogu u židovskom povratku na Cion i u izgradnji izraelske države. Relevantnost te teme ne jenjava jer su udio i značaj religioznih aktera u politici Bliskog istoka stalno u porastu. Kršćanska vjera kao motiv za pružanje političke potpore Izraelu privukla je više pozornosti šire javnosti tek posljednjih godina, pri čemu se tome fenomenu uglavnom prilazilo površno, osobito u Europi gdje je percipiran kao nov i bizaran američki ispad iza kojeg se kriju neki drugi interesi. U ovom se članku povijesnim pregledom nastanka i razvoja kršćanskog cionizma pokazuje da nije tako, tj. da pokret vuče korijen iz prve polovice 19. stoljeća, da je poniknuo iz određenih teoloških i biblijskih tumačenja, kao i zbog čega u prošlosti nije bio više zapažen. Kršćanski je cionizam sredinom 20. stoljeća prošao kroz korjenitu promjenu: od primarno eshatološkoga i prozelitskoga evangelizacijskog postao je politički pokret u kojem ideologija i geopolitički odnosi igraju sve važniju ulogu. Pokret se i dalje temelji na kršćanskoj vjeri, ali u potpori židovskoj državi više se ne naglašavaju proroštva o posljednjim vremenima, nego se kao središnje teme javljaju zajednički korijen te civilizacijska i svjetonazorska bliskost židovstva i kršćanstva, ispunjenje starozavjetnih obećanja, protivljenje globalnom džihadu te kršćansko grizodušje zbog Holokausta. U članku se razvija teza da je kršćanski cionizam međureligijski odnos bez presedana te da je usprkos složenosti i prisutnosti i drugih komponenti u njemu njegova glavna odrednica religija.

kršćanski cionizam ; Izrael ; Palestina ; Bliski istok ; filosemitizam

nije evidentirano