hrvatski

Oksidacijska desulfurizacija dizelskog goriva

Sumporovi spojevi su nepoželjni jer su katalitički otrovi, vrlo su korozivni u brojnim procesima preradbe nafte i izgaranjem stvaraju ekološki vrlo štetne kisele plinove. U skladu s tim nužno poboljšanje kvalitete motornih goriva kontinuirano je usmjereno prema smanjenju sadržaja sumpora što je moguće postići različitim postupcima desulfurizacije. Konvencionalni način uklanjanja sumporovih spojeva je proces hidrodesulfurizacije pri čemu je ograničeno uklanjanje benzotiofenskih spojeva iz dizelskih goriva. Proces oksidacijske desulfurizacije (ODS) razvijen je kao alternativa/dodatak postojećem procesu hidrodesulfurizacije (HDS). Prednosti u odnosu na klasični HDS su blagi reakcijski uvjeti, atmosferski tlak i temperatura do 100 °C, uz veću reaktivnost aromatskih spojeva i činjenicu da se u ovim procesima ne koristi vodik. Kao druga važna prednost ODS-a ističe se sposobnost pretvaranja (oksidiranja) tiofenskih spojeva u sulfokside i sulfone koji se mogu lako ukloniti procesom ekstrakcije ili adsorpcije. U ovom radu istražen je utjecaj procesnih uvjeta oksidacijske desulfurizacije realnog dizelskog goriva (nakon rafinerijskog procesa hidrokrekiranja) potpomognute ultrazvukom. Proces oksidacije proveden je uz dodatak vodikovog peroksida kao oksidansa i octene kiseline kao katalizatora u aparaturi za šaržnu oksidacijsku desulfurizaciju. Nakon procesa oksidacije provođen je proces ekstrakcije s ekstrakcijskim otapalom N, N-dimetilformamidom. Analiza ukupnog sumpora provođena je na WD-XRF instrumentu u Centralnom ispitnom laboratoriju, INA. Povišenje temperature u reaktoru, produljenje vremena reakcije i povećanje količine dibenzotiofena u realnom dizelskom gorivu pokazuju pozitivan utjecaj na učinkovitost procesa oksidacijske desulfurizacije. Povećanje količine katalizatora također dovodi do povećanja učinkovitosti dok povećanje količine oksidansa dovodi do smanjenja učinkovitosti procesa što je objašnjivo nastalim razrjeđenjem vodene faze. Usporedbom procesa potpomognutog ultrazvukom s procesom uz miješanje uočeno je znatno smanjenje vremena reakcije primjenom ultrazvuka.

desulfurizacija; dizelsko gorivo; oksidacija; ekstrakcija; dibenzotiofen; ultrazvuk

nije evidentirano