hrvatski

Determinante matematičkog samopoimanja: Analiza rodnih univerzalnosti i specifičnosti

Matematičko samopoimanje ima ključnu ulogu u odabiru i održavanju adaptivnog ponašanja pri učenju matematike, izboru studija i uspjehu upisa na visokoškolske programe u području znanosti, tehnologije ili matematike (Parker i sur., 2014). Stoga je važno razumjeti koji su faktori povezani s učeničkom matematičkom slikom o sebi. Povrh školskog uspjeha u matematici, čija je povezanost s matematičkim samopoimanjem dobro poznata (npr. Ma i Kishor, 1997), cilj ovog istraživanja bio je razmotriti ulogu koju u objašnjenju matematičkog samopoimanja imaju osobine ličnosti, matematička anksioznost, stereotipi o matematici kao tradicionalno muškoj domeni te percepcija uloge i ponašanja nastavnika matematike. Istraživanje je provedeno na uzorku od 511 učenika 8. razreda iz 36 osnovnih škola u Zagrebu i Zagrebačkoj županiji. S obzirom na dokumentirane rodne razlike u matematičkom samopoimanju (Ma i Kishor, 1997), analiza doprinosa spomenutih prediktora napravljena je na rodno odijeljenim uzorcima. Dvjema hijerarhijskim regresijskim analizama utvrđen je ukupni doprinos prediktora objašnjenju varijance matematičkog samopoimanja učenika (R = 0.63) i učenica (R = 0.72) te pojedinačni doprinosi varijabli uspjeh u matematici, ličnost, strah od matematike, stereotipi o matematici kao muškoj domeni i percepcija uloge i ponašanja nastavnika matematike, koje su tim redom uvođene u analizu. Uspjeh u matematici najsnažnija je odrednica matematičke slike o sebi obiju rodnih skupina, s tim da je njegova povezanost s matematičkim samopoimanjem statistički značajno veća na uzorku učenica. Ličnost, točnije, faktor savjesnosti rodno je specifična determinanta koja doprinosi objašnjenju varijance matematičkog samopoimanja učenica, ali ne i učenika. Obrnuto vrijedi za stereotipe o matematici kao muškoj domeni koji su se pokazali rodno specifičnom determinantom samopoimanja učenika. Strah od matematike rodno je univerzalna odrednica matematičkog samopoimanja koja ga jednako snažno determinira kod učenika i učenica. Percepcija uloge i ponašanja nastavnika također je povezana s matematičkim samopoimanjem obiju rodnih skupina. Nalazi provedenog istraživanja mogu doprinijeti utemeljenom planiranju i primjeni univerzalnih i specifičnih intervencija za poboljšanje matematičkog samopoimanja učenica i učenika.

matematičko samopoimanje; rodne razlike; ličnost

nije evidentirano