hrvatski

Radijalni pristup u kateterizaciji srca – ispitivanje vazoreaktivnosti radijalne arterije

Spazam radijalne arterije kod transradijalne kateterizacije srca najučestalija je, za bolesnika neugodna komplikacija, povezana s neuspjehom procedure. Prevencija spazma različitim intraarterijskim vazodilatatorima različito je učinkovita. Svha ovog rada bila je ispitati učinak α-blokatora urapidila kao i utjecaj sedacije alfentanilom na spazam radijalne arterije u usporedbi sa tradicionalno korištenim verapamilom, koji ima mnoge nepovoljne učinke. Također, svrha je bila proučiti tlakove i oblik krivulje tlaka u radijalnoj arteriji s obzirom na terapiju i razvoj spazma te konačno proučiti stupanj boli i neugode kod bolesnika koji se podvrgavaju kateterizaciji srca. U istraživanje je bilo uključeno126 bolesnika oba spola, dobi od 36-79 godina, 25 za femoralni a 101 za radijalni pristup. Potonjima je učinjena direktna retrogradna angiografija radijalne arterije prije i nakon procedure, mjeren prosječni promjer distalnog (dRA) i proksimalnog dijela arterije (pRA) te računata relativna promjena promjera. Tlakovi i krivulja tlaka pratila se putem pokrajnjeg nastavka uvodnice, računat tlak pulsa i indeks pojačanja. Intenzitet boli i nelagode ispitan je standardnim kratkim oblikom McGillovog upitnika sa Likertovom skalom. Bolesnici se nisu razlikovali u demografskim, antropološkim i kliničkim obilježjima, osnovnim laboratorijskim i kardiološkim pretragama, terapiji prije kateterizacije i uobičajenim obilježjima kateterizacije. Unatoč sličnom bazalnom učinku oba lijeka, verapamil je imao značajno bolji učinak od urapidila u prevenciji spazma dRA, neovisno o sedaciji i značajno bolji učinak od urapidila u pRA. Sedacija je dodatno prevenirala spazam radijalne arterije, no učinak nije bio statistički značajan. Dosadašnji kriteriji spazma, većinom temeljeni na subjektivnim obilježjima, nisu u suglasiju sa objektivnim radiografskim kriterijima. Stoga, uveden je novi kriterij, umjereno teški spazam, relativno smanjenje prosječnog promjera za 20-40% i teški spazam, za >40% lumena, temeljen na određivanju referentnih vrijednosti. Tako određen spazam bio je učestaliji u muškaraca, češći kod pušača i bivših pušača. Trajanje zračenja bilo je dulje u skupini sa spazmom. Oprečno prijašnjim istraživanjima, spazam je bio učestaliji u bolesnika sa većom inicijalnom širinom arterije prije zahvata i manjim odnosom veličine uvodnice i arterije. To bi se moglo objasniti većim brojem dodirnih točaka fleksibilnog katetera sa širom arterijom. Tlakovi prije terapije kao i nakon terapije nisu se statistički značajno razlikovali, neovisno o primjenjenim lijekovima. Srednji arterijski tlak, proporcionalan vaskularnoj rezistenciji, značajno se snizio neovisno o primjenjenim lijekovima, no unatoč slabijem učinku na prevenciju spazma urapidil je nešto više snizio (sistemnu) vaskularnu rezistenciju, iako nema razlike u srednjem arterijskom tlaku u bolesnika sa i bez spazma radijalne arterije. Kod primjene verapamila sistolički tlak se do kraja pretrage blago povisio, tako da prema Bernoullijevom zakonu, nije bilo značajnijeg suženja lumena. Kod primjene urapidila sistolički tlak je manje porastao ili se snizio, značajno u odnosu na primjenu verapamila. Konačno, u bolesnika sa spazmom sniženje sistoličkog tlaka bilo je značajno veće, a izrazito veće kod onih sa teškim spazmom. Alfentanil kao i urapidil snižavaju tlak pulsa, pokazujući povećanje popustljivosti arterijskog sustava. Urapidil unatoč lošijem rengenološkom učinku izrazitije povećava popustljivost, no na kraju pretrage ipak nije bilo razlike u tlaku pulsa između bolesnika sa i bez spazma radijalne arterije. Oblik krivulje tlaka bio je prije terapije karakterističan za perifernu arteriju, uz viši vršak P1 od vrška P2 i sa sličnim indeksom pojačanja. Oba vazodilatatora su značajno snizila vršak P1 kao i vršak P2. Nakon urapidila vršak P2 bio je niži nego nakon verapamila, tako da je indeks pojačanja ostao sličan pod utjecajem urapidila a značajno se povisio pod utjecajem verapamila. Nakon pretrage vrškovi su ostali značajno sniženi, vršak P2 značajno niži kod primjene urapidila, no međutim više nije bilo razlike u indeksu pojačanja kao što nije bilo razlike niti u bolesnika sa i bez spazma. Frekvencija srca tijekom pretrage nije se mjenjala kod primjene verapamila, a značajno se povisila kod urapidila. Bol i nelagoda tijekom same pretrage nije se razlikovala između bolesnika kateteriziranih radijalnim ili femoralnim pristupom. Međutim, nakon pretrage tegobe su bile značajno manje kod kateteriziranih radijalnim pristupom. Također, ukupna bolnost i nelagoda vezani za proceduru, prema analogno-vizualnoj skali, veća je kod kateteriziranih femoralnim pristupom. Zaključno, urapidil i verapamil slično vazodilatatorno djeluju na radijalnu arteriju, međutim verapamil značajno bolje prevenira spazam radijalne arterije pri transradijalnoj kateterizaciji srca. Sedacija alfentanilom dodatno smanjuje spazam, međutim učinak nije statistički značajan. Sniženje sistoličkog tlaka, bez drugog (sistemnog) razloga, znak je razvoja spazma proksimalno od uvodnice. Uveden je novi kriterij spazma, umjereno teški spazam (20-40%) i teški spazam (>40%) po kojem spazam ćešće imaju muškarci, pušači i paradoksalno oni sa početno širom radijalnom arterijom, što bi se moglo objasniti većim brojem dodirnih točaka fleksibilnog katetera u široj arteriji. Bol i nelagoda tijekom same pretrage slična je između bolesnika kateteriziranih radijalnim ili femoralnim pristupom a nakon pretrage tegobe su značajno manje kod radijalnog pristupa.

radijalni pristup; kateterizacija srca; vazoreaktivnost; radijalna arterija

nije evidentirano