hrvatski

Sezonske varijacije u koncentracijama kadmija u sitnim česticama u zraku Zagreba

Internacionalna agencija za istraživanje raka (IARC) svrstala je kadmij i njegove spojeve u grupu 1 kancerogenosti za ljude. Kadmij i njegovi spojevi mogu uzrokovati rak pluća kod ljudi i životinja pri ekspoziciji inhalacijom. U ovom radu prikazani su prvi rezultati određivanja sezonskih varijacija u masenim koncentracijama kadmija sakupljenih u uzorcima lebdećih čestica čiji je aerodinamički promjer manji od 10 μm, 2, 5 μm i 1 μm (PM10, PM2, 5 i PM1). Njihove razine koncentracija određivane su na jednoj mjernoj postaji u sjevernom dijelu Zagreba tijekom 2011. godine. Uzorci kadmija sakupljani su na kvarcne filtre tijekom 24 sata prosisavanjem oko 50 m3 zraka. Sakupljeni uzorci lebdećih čestica razoreni su uz dušičnu kiselinu i mikrovalove, a sadržaj kadmija određen je spektroskopijom masa uz induktivno spregnutu plazmu (ICP-MS). Za analizu odabran je izotop mase 111 za kadmij uz dodatak rodija kao unutarnjeg standarda. Donja granica određivanja bila je 0, 022 ng m-3. Za vrijeme mjernog razdoblja sakupljeno je po 334 uzorka svake frakcije lebdećih čestica. Najviše koncentracije kadmija izmjerene su u zimi, a maksimalne dnevne vrijednosti bile su 1, 79 ng m-3 za PM10, 1, 42 ng m-3 za PM2, 5 i 0, 81 ng m-3 za PM1 frakciju lebdećih čestica. U usporedbi s kadmijem u frakciji lebdećih čestica PM10, 85, 0% je izmjereno u frakciji lebdećih čestica PM2, 5, a 49, 3% u frakciji lebdećih čestica PM1, u zimskom razdoblju mjerenja. U proljeće, koncentracije kadmija bile su u odnosu na one u frakciji lebdećih čestica PM10 86, 2% u frakciji lebdećih čestica PM2, 5 te 66, 4% u frakciji lebdećih čestica PM1. U usporedbi s kadmijem u frakciji lebdećih čestica PM10 72, 4% nađeno je u frakciji lebdećih čestica PM2, 5, a 55, 1% u frakciji lebdećih čestica PM1 za vrijeme ljetnog razdoblja mjerenja. U jesen, u usporedbi s koncentracijama kadmija u frakciji lebdećih čestica PM10 92, 3% nađeno je u frakciji lebdećih čestica PM2, 5 te 63, 4% u frakciji lebdećih čestica PM1. Epidemiološke studije pokazale su da veličina čestica i kemijski sastav igraju najveću ulogu u relativnoj toksičnosti čestica. Kadmij i njegovi spojevi su kancerogeni. Dobiveni rezultati ovih istraživanja pokazuju veliki postotak kadmija u sitnim česticama u svim sezonama. Najveći postotak kadmija u frakciji lebdećih čestica PM2, 5 u usporedbi s koncentracijama u frakciji lebdećih čestica PM10, nađen je u jesen, a kod frakcije lebdećih čestica PM1 u proljeće.

PM10; PM2; 5; PM1 čestice; toksičnost čestica

nije evidentirano

engleski

Seasonal differences of cadmium concentrations in fine particles in Zagreb air

Internacionalna agencija za istraživanje raka (IARC) svrstala je kadmij i njegove spojeve u grupu 1 kancerogenosti za ljude. Kadmij i njegovi spojevi mogu uzrokovati rak pluća kod ljudi i životinja pri ekspoziciji inhalacijom. U ovom radu prikazani su prvi rezultati određivanja sezonskih varijacija u masenim koncentracijama kadmija sakupljenih u uzorcima lebdećih čestica čiji je aerodinamički promjer manji od 10 μm, 2, 5 μm i 1 μm (PM10, PM2, 5 i PM1). Njihove razine koncentracija određivane su na jednoj mjernoj postaji u sjevernom dijelu Zagreba tijekom 2011. godine. Uzorci kadmija sakupljani su na kvarcne filtre tijekom 24 sata prosisavanjem oko 50 m3 zraka. Sakupljeni uzorci lebdećih čestica razoreni su uz dušičnu kiselinu i mikrovalove, a sadržaj kadmija određen je spektroskopijom masa uz induktivno spregnutu plazmu (ICP-MS). Za analizu odabran je izotop mase 111 za kadmij uz dodatak rodija kao unutarnjeg standarda. Donja granica određivanja bila je 0, 022 ng m-3. Za vrijeme mjernog razdoblja sakupljeno je po 334 uzorka svake frakcije lebdećih čestica. Najviše koncentracije kadmija izmjerene su u zimi, a maksimalne dnevne vrijednosti bile su 1, 79 ng m-3 za PM10, 1, 42 ng m-3 za PM2, 5 i 0, 81 ng m-3 za PM1 frakciju lebdećih čestica. U usporedbi s kadmijem u frakciji lebdećih čestica PM10, 85, 0% je izmjereno u frakciji lebdećih čestica PM2, 5, a 49, 3% u frakciji lebdećih čestica PM1, u zimskom razdoblju mjerenja. U proljeće, koncentracije kadmija bile su u odnosu na one u frakciji lebdećih čestica PM10 86, 2% u frakciji lebdećih čestica PM2, 5 te 66, 4% u frakciji lebdećih čestica PM1. U usporedbi s kadmijem u frakciji lebdećih čestica PM10 72, 4% nađeno je u frakciji lebdećih čestica PM2, 5, a 55, 1% u frakciji lebdećih čestica PM1 za vrijeme ljetnog razdoblja mjerenja. U jesen, u usporedbi s koncentracijama kadmija u frakciji lebdećih čestica PM10 92, 3% nađeno je u frakciji lebdećih čestica PM2, 5 te 63, 4% u frakciji lebdećih čestica PM1. Epidemiološke studije pokazale su da veličina čestica i kemijski sastav igraju najveću ulogu u relativnoj toksičnosti čestica. Kadmij i njegovi spojevi su kancerogeni. Dobiveni rezultati ovih istraživanja pokazuju veliki postotak kadmija u sitnim česticama u svim sezonama. Najveći postotak kadmija u frakciji lebdećih čestica PM2, 5 u usporedbi s koncentracijama u frakciji lebdećih čestica PM10, nađen je u jesen, a kod frakcije lebdećih čestica PM1 u proljeće.

PM10; PM2.5; PM1 particles; toxicity of particles

nije evidentirano