hrvatski

ODREĐIVANJE KOLIČINE ZAOSTALE LUŽINE NA VITICAMA PAMUČNOG KONCA

Mercerizacija je jedan od najstarijih procesa trajnog oplemenjivanja celuloznih vlakana. John Mercer je 1844. god. ustanovio da se u dodiru s koncentriranim lužinama pamučna tkanina skuplja, bubri, postaje gušća, a povećava joj se apsorptivna moć i čvrstoća. God. 1890. H. Lowe je otkrio da se istovremenim istezanjem i uranjanjem u lužinu postiže na pamučnoj tkanini trajan i plemeniti sjaj. Na osnovu ovih otkrića počela je 1900. god. industrijska provedba procesa mercerizacije pamučnih proizvoda. Istovremeno su vršeni istraživački radovi sa svrhom da se ustanovi koji su uvjeti najpovoljniji za provedbu procesa mercerizacije, kao i na traženju mogućnosti ocjene efekata, koji se postižu merceriziranjem.[1] Obradom u lužinama mijenja se kristalna struktura celulozne rešetke, kao i odnos između amorfnog i kristalnog udjela u obrađivanom vlaknu. Nakon ispiranja lužine celuloza ostaje kemijski nepromijenjena, ali s trajno izmijenjenim fizikalnim svojstvima, koja se očituju u povećanju prekidne čvrstoće, apsorptivnosti i sjaja te promjeni mikroskopskog izgleda vlakana[2]. Da bi se sve efektivne promjene u mercerizaciji mogle objasniti potrebno je poznavati građu celuloze, odnosno kemijsku građu pamuka. U ovom radu će se opisati postupak mercerizacije proveden u tvornici konca „Unitas“ d. d., Zagreb i prikazati i usporediti dobiveni rezultati zaostale lužine na pojedinim uzorcima sa sirovim uzorcima, odnosno nemerceriziranim. Korištene su tri različite finoće pamučnih vitica: 17 tex x 2 x 3, 30 tex x 3 x 4 i 64 tex x 4 i provedena je mercerizacija bez ispiranja vodom, sa ispiranjem vodom nakon 30 sekundi, zatim nakon 40 sekundi i nakon 50 sekundi.

Mercerizacija; pamuk; zaostala količina lužine

nije evidentirano