hrvatski

PROCJENA UČINKA DUGOTRAJNE IZLOŽENOSTI SISAVACA NISKIM KONCENTRACIJAMA KADMIJA

Izloženost niskim koncentracijama kadmija neizbježna je zbog njegove sveprisutnosti u okolišu kao prirodne sastavnice Zemljine kore i kao onečišćenja. Kadmij može izazvati toksične učinke u organizmu vezanjem za biološke strukture i nakupljanjem u tkivima, poticanjem stvaranja slobodnih radikala, kao i međudjelovanjem s esencijalnim elementima. Selen je esencijalan mikroelement i antioksidant, koji zbog svojstva vezanja za kadmij ima ulogu u detoksikaciji kadmija iz organizma. Cilj ovog istraživanja bio je znanstveno utemeljenim spoznajama i relevantnim analitičkim metodama, izvršiti procjenu učinka dugotrajne izloženosti organizama (sisavaca) niskim koncentracijama kadmija kao i ulogu selena u tom procesu. Za tu namjenu su kao modelni organizmi odabrani divlji zečevi (Lepus europaeus Pallas) koji žive na lokalitetima s većim ili manjim stupnjem onečišćenja kadmijem. Izmjereni su maseni udjeli kadmija i selena u bubrezima, jetri, mišićima, i mozgu zečeva, izražaj metalotioneina I+II, mjerene su koncentracije glutationa i produkata lipidne peroksidacije te je analiziran status anti-oksidacijski enzima - superoksid dismutaze (SOD), glutation-peroksidaze (GPx), glutation S-transferaze (GST) i glutation-reduktaze (GR). U istraživanje su bila uključena i djeca sa čistih i različito onečišćenih lokaliteta u dobi od 8-10 godina kod kojih je izmjerena koncentracija kadmija u krvi te su prikupljeni podaci o svim mogućim izvorima kadmija u njihovom neposrednom okolišu. Dobiveni rezultati ukazuju na aktivaciju enzimskih i ne-enzimskih anti-oksidacijskih putova kod zečeva, prisutnost okolišno apsorbiranog kadmija u krvi djece što navodi na potrebu detaljnijeg monitoringa izloženosti kadmiju iz okoliša.

kadmij; selen; oksidativni stres; enzimi; sisavci

nije evidentirano