hrvatski

Promet i urbani razvoj

Rad je tematski posvećen korelaciji prometnog i urbanog razvoja. U četiri komplementarna poglavlja elaborira se problematika urbanizacije i kohezijske politike, uloga prometa u kohezijskim procesima te strategijski okviri revalorizacije geoprometnog položaja Hrvatske s posebnim osvrtom na grad Zagreb. Složene interakcije između korištenja zemljišta i ljudskih aktivnosti uvjetovale su specifičnu morfologiju gradova i urbanih područja, koja se, ovisno o razini sinergijskoga međusektorskog planiranja na lokalnoj, regionalnoj i nacionalnoj razini, različito manifestira u ekonomskoj, ekološkoj i društvenoj dimenziji urbanog razvoja. Urbanizacija podrazumijeva stalni proces oblikovanja naselja, heterogeno u vremenu i prostoru, stoga nije prikladna jedinstvena opservacija posve različitih geneza, u kojima se odražavaju različite faze procesa, te geografske i povijesne posebnosti određenog urbanog područja. Načelno se može identificirati opća razvojna korelacija demografske i prostorne strukture gradova. Gradovi imaju specifičnu poziciju u migracijskim procesima, a strategijsko planiranje urbanog razvoja predodređuje razinu policentrike teritorijalnog razvoja te konzekventno društvene i ekonomske kohezije. Ovisno o konstelaciji u urbanoj hijerarhiji, taj se proces odražava na različitim razinama – demografija glavnih gradova ima utjecaj na nacionalnoj te sve više na međunarodnoj razini, gradova nižega hijerarhijskog obilježja na regionalnoj razini, a malih gradova na lokalnoj razini. Problematika unutarurbane dinamike fokusirana je na dvije paradigme prostorne i socijalne kohezije – suburbanizaciju i gentrofikaciju. Na međuregionalnom planu, dugoročni urbanizacijski ciklus započet je odavno fazom urbanizacije, vođenom ruralno-urbanim migracijama i industrijalizacijom. Slijedila je faza suburbanizacije, tijekom koje su periferna naselja rasla brže od gradske jezgre. Tijekom treće faze suburbanizacija je intenzivirana i poprima obilježja kontraurbanizacije odnosno procesa karakterističnog za najgušće naseljena područja. U toj fazi pomiče se mjesto stanovanja na urbanu periferiju prema malim ili srednjim mjestima manje urbaniziranoga metropolitanskog okruženja, pri čemu se u gradskoj jezgri razmjerno smanjuje populacija i tržište rada. Zadnja faza je reurbanizacija, vođena politikom revitalizacije središta gradova i društveno-kulturnog razvoja.

promet; urbani razvoj; kohezijska politika; zelena ekonomija; grad Zagreb

nije evidentirano