hrvatski

Sinteza produkata neenzimske glikacije kao potencijalnih inhibitora tkivne transglutaminaze 2

Tkivna transglutaminaza 2 je višefunkcionalni enzim koji katalizira stvaranje intermolekulskih izopeptidnih veza između bočnih ogranaka, u proteinima vezanih, glutamina i lizina. Biološka funkcija tTG2 je vrlo raznolika te djeluje kao enzim i kao signalna molekula. Iako je uloga tTG2 u normalnim fiziološkim uvjetima nedovoljno razjašnjena, vjeruje se da je uključena u patološka stanja nekoliko bolesti, kao što su celijakija, neurodegenerativne bolesti i nekoliko tipova tumora. Celijakija, bolest koja se povezuje sa HLA-DQ2, je T-stanicama potaknut upalni proces tankog crijeva uzrokovan prolaminima, proteinima nađenim u pšenici, ječmu i raži. Visok sadržaj prolina i glutamina čini ove proteine otpornima na proteaze i peptidaze probavnog trakta. Zbog toga nedovoljno razgrađeni peptidi duži od 9 aminokiselina u tankom crijevu u lamini propriji pokreću T-stanicama potaknut imuni odgovor koji vodi nastajanju upalnih procesa i razaranja crijevne građe. U ovom procesu glavnu ulogu ima tTG2 koja specifične glutamine u prolaminu deamidacijom prevodi u glutamate što povećava njegovu sklonost stvaranju HLA-DQ2/glutamat kompleksa uzokujući time T-stanični odgovor. Ovaj diplomski rad obuhvaća sinezu dva Amadorijeva spoja i jednog 4-imidazolidinonskog spoja kao potencijalnih inhibitora djelovanja tTG2. Pretpostavili smo da će prisutnost cikličke strukture nastale neezimskom glikacijom imati utjecaj na konformaciju peptida, a Lys bi mogao djelovati kao kompetitivan amino-inhibitor. Sinteza peptida Boc-Pro-Phe-OBzl (3), Boc-Gly-Leu-OH (5) i Fmoc-Gln(Tr)-Gly-Leu-Pro-Phe-OBzl (9) provedena je u otopini metodama aktivnog estera i mješovitog anhidrida. Potpuno nezaštićeni H-Gln-Gly-Leu-Pro-Phe-OH (10) dobiven je metodom peptidne sinteze na čvrstom nosaču. Glukokonjugat Fmoc-Lys(Boc)-O(6-Glc) (12) dobiven je reakcijom Fmoc-Lys(Boc)-OH i potpuno nezaštićene D-glukoze uz HBTU/HOBt. Neenzimskom reakcijom glukokonjugata 12 s djelomično zaštićenim H-Gln(Tr)-Gly-Leu-Pro-Phe-OBzl (9) u MeOH-HOAc ili s potpuno nezaštićenim 10 u Py-HOAc dobiven je Amadorijev spoj 13, odnosno 14. S druge strane, reakcijom 12 s 10 u MeOH-NEM dobiven je 4-imidazolidinonski spoj 15. Svi međuprodukti čišćeni su brzom kromatografijom na stupcu silikagela, izuzev pentapeptida 10 koji je čišćen semipreparativnom RP HPLC, te su karakterizirani NMR spektroskopijom i masenom spektrometrijom. Nastajanje glikacijskih produkata potvrđeno je masenom spektrometrijom.

Amadorijeva pregradnja ; celijakija ; 4-imidazolidinoni ; neenzimska glikacija ; tkivna transglutaminaza 2

nije evidentirano