hrvatski

SINTEZA I FOTOKEMIJSKE TRANSFORMACIJE NOVIH BUTADIENSKIH KROMOFORA

U cilju proučavanja utjecaja klora kao supstituenta na fotokemijsko ponašanje konjugiranih butadienskih sustava, Wittigovom reakcijom sintetizirani su novi mono- i diklorovi derivati butadiena 6 – 9. Novosintetizirani derivati 6 – 9 podvrgnuti su fotoreakcijama u smislu priprave novih policikličkih struktura fotokemijskom metodologijom. Očekivano je dobivanje novih složenih policikličkih struktura ovisno o elektronskom i steričkom utjecaju jednog ili dva atoma klora kao supstituenta u molekuli vezanih na različitim mjestima. Početni spojevi pokazali su različito fotokemijsko ponašanje. Fotoreakcija spoja 6 dovodi do većinskog produkta 10 nastalog elektrocikličkim zatvaranjem prstena dok je intramolekulska [2+2] cikloadicija u benzobiciklo[2.1.1]heksenske produkte 11 i benzobiciklo[3.2.1]oktadienski produkt 12 manje povoljna. S druge strane, osvjetljavanjem spoja 8 preferirana je intramolekulska cikloadicija te je većinski fotoprodukt upravo benzobiciklo[3.2.1]oktadien 14. Fotoreakcijski mehanizam spoja 7 uključuje elektrociklička zatvaranja prstena i pomake vodika što selektivno dovodi samo do jednog fotoprodukta 13. Atom klora može djelovati na mono- i dibutadiensku jedinicu induktivnim i mezomernim efektom. Razumijevanje ključnih efekata klora kao supstituenta u fotokemijskim reakcijama ovih novih butadienskih derivata i objašnjenje reakcijskih mehanizama u nastajanju fotoprodukata, čini sintezu ovih sustava pogodnom za usmjeravanje fotoreakcije ka raznim interesantnim strukturama za daljnje transformacije i funkcionalizaciju. Svi polazni spojevi 6 – 9 kao i njihovi fotoprodukti 10 – 14 okarakterizirani su modernim spektroskopskim metodama (jednodimenzionalni i dvodimenzionalni NMR, UV, HRMS). Novi farmakološki interesantni spojevi dobiveni su jednostavnim pristupom koristeći svjetlo kao reagens.

fotokemija; klor; butadieni; reakcijski mehanizam; spektroskopija

nije evidentirano