hrvatski

Mineraloške i kemijske karakteristike bentonita Hrvatske

U radu su istraživana ležišta bentonita u Hrvatskoj (Bednja, Poljanska Luka, Draga, Divoselo i Bunarić), uz dodatak jednog uzorka iz BiH (Šipovo). Istraživani bentoniti formirani su alteracijom vulkanoklastičnog materijala, starosti su od gornje jure do gornjeg miocena. Uzorci su analizirani metodom rendgenske difrakcije, termalnim i kemijskim metodama. Veličina čestica istraživana je granulometrijskom analizom ; mokrim sijanjem i na sedigrafu. Kapacitet kationske izmjene određen je dvjema metodama (amonijačnom elektrodom i kompleksom bakra), a koncentracije izmijenjenih kationa mjerene su atomskom emisijom i apsorpcijom. Dodatno je istraživana sposobnost adsorpcije teških metala (Pb, Cu i Zn) iz otopine. Rezultati su pokazali da je glavni mineral u uzorcima dioktaedarski smektit ; montmorillonit u svim uzorcima osim u uzorcima Divoselo i Šipovo u kojima su analize otkrile prisutnost beidellita. Drugi minerali, čija vrsta i količina variraju unutar i među ležištima su kvarc, kalcit, plagioklas i klinoptilolit (heulandite). U svim uzorcima glavni međuslojni kation je kalcij. Količina adsorbiranih teških metala proporcionalna je kapacitetu kationske izmjene pojedinih uzoraka, a istraživani bentoniti iz otopine preferirano uklanjaju Pb.

adsorpcija teških metala ; beidellit ; bentonit ; CEC ; dioktaedarski smektiti ; montmorillonit

nije evidentirano