hrvatski

Cirkadijurni obrazac raspoloženja i gastrointestinalnih simptoma kod oboljelih od sindroma iritabilnog crijeva

Sindrom iritabilnog crijeva (IBS) je poremećaj donjeg dijela gastrointestinalnog trakta kojeg karakteriziraju abdominalna bol i nelagoda te promjene u defekaciji. Oboljeli od IBS-a često imaju povišene razine anksioznosti i depresivnosti koje su povezane s pogoršanjem simptoma. Cilj provedenog istraživanja bio je ispitati pokazuju li simptomi i mjere raspoloženja cirkadijurni obrazac te kakav je njihov međusobni odnos. Prikazani su rezultati dobiveni na 9 oboljelih (2 M i 7 Ž, dobi od 38 do 65 godina) koji su kroz 14 dana tri puta dnevno ispunjavali kratku skalu raspoloženja pridjevskoga tipa (Kardum i Bezinović, 1992) te dnevnik simptoma (unutar 2 sata nakon buđenja ; 16:00-18:00 sati ; unutar 2 sata prije počinka). Kako bi se ispitalo pokazuju li simptomi cirkadijurni obrazac izračunate su autokorelacije njihovih vremenskih serija. Na agregiranim autokorelacijama (s obzirom na vrijeme mjerenja) izračunata je jednosmjerna ANOVA s ponovljenim mjerenjima. Jednak postupak ponovljen je za emocionalnu aktivaciju, koja je uz valenciju izdvojena kao latentna dimenzija. Nije dobiven efekt pomaka na visinu autokorelacija simptoma (F(2, 16)=1, 87 ; p>, 05), a dobiven je efekt pomaka na visinu autokorelacija aktivacije (F(2, 16)=9, 79 ; p<, 01) pri čemu su najviše bile autokorelacije nizova usklađenih s obzirom na doba dana. Takvi rezultati upućuju na dnevnu cikličnost emocionalne aktivacije. Da bi se ispitalo vremensku međuzavisnost simptoma te pozitivnog i negativnog raspoloženja, valencije i aktivacije, izračunate su kroskorelacije njihovih vremenskih serija te su efekti vremenskog pomaka na visinu autokorelacije testirani ANOVA-ma. Dobiven je statički značajan glavni efekt pomaka na visinu korelacije simptoma i pozitivnog raspoloženja (F(2, 16)=8, 23, p<, 01) te simptoma i valencije (F(2, 16)=6, 95 ; p<, 01) pri čemu su uvremenjene korelacije bile značajno više (r=-, 38 ; r=, 34). Ovi rezultati upućuju na međuzavisnost simptoma i pozitivnog afekta te simptoma i valencije. Nije dobiven značajan glavni efekt pomaka na visinu korelacija simptoma i negativnog raspoloženja (F(2, 16)=3, 15 ; p>, 05) te aktivacije (F(2, 16)=2, 94 ; p>, 05). Na preliminarnom uzorku oboljelih od IBS-a dobiven je cirkadijurni obrazac emocionalne aktivacije. Pokazalo se da su simptomi povezani s valencijom i pozitivnim, ali ne i negativnim raspoloženjem, odnosno više pozitivno raspoloženje povezano je s nižim simptomima, ali viši simptomi nisu povezani s višim negativnim raspoloženjem.

IBS; raspoloženje; autokorelacije; kroskorelacije

nije evidentirano