hrvatski

Procjena prognostičke vrijednosti određivanja tumorskog markera p16INK4a i kapsidnog proteina HPV L1 u žena s citološkim abnormalnostima i dokazanom HPV infekcijom

Cilj ovog rada je citološki analizirati uzorke obriska cerviksa upotrebom LBC-a iz ostatnog materijala uzorka transportnog medija korištenog za detekciju hrHPV-a, genotipizirati te uzorke upotrebom reverzne hibridizacije na trakama i provesti imunocitokemijsko bojenje s protutijelima na stanični protein p16INK4a i na protein virusne ovojnice HPV L1 u svakom od uzoraka. Ukupno je u istraživanju sudjelovalo 339 žena, od toga je 154 bilo mlađe od 30 godina i 185 žena starijih od 30 godina. Ukupan broj uzoraka je podijeljen na: skupinu uzoraka od 136 pacijentica u dobi od 20 do 30 godina, skupinu uzoraka od 133 pacijentica u dobi od 30 do 65 godina i kontrolnu skupinu uzoraka od 70 pacijentica iste dobi, uzetih u istim ginekološkim ambulantama i tijekom istog vremenskog razdoblja bez dokazane infekcije HPV-om i urednog citološkog nalaza. Svakoj od tih pacijentica određen je tip infekcije (s jednim ili većim brojem tipova) i genotipska raspodjela te je citološki dijagnosticirano postojanje nekog od stupnjeva displazije. U određivanju postojanja virusne infekcije korištena je metoda testa Amplicor koja je pokazala ukupno 73, 1% HPV pozitivnih uzoraka, a za detaljnu genotipizaciju metoda Linnear Arraya koja je pokazala 79, 4% pozitivnih uzoraka. Abnormalnosti na stanicama su uočene kod 77, 05% uzoraka pozitivnih na HPV, ali i kod 25, 8% HPV negativnih uzoraka. Iako su uočene razlike u osjetljivosti dvaju testova, one nisu statistički značajne. Dokazano je da je infekcija tipom 16 najčešća (30, 6%), a zatim su, redom prema učestalosti, slijedili tipovi 51 u 20, 1%, tip 52 sa 16, 8%, tip 31 sa 15, 9%, i tip 18 sa 9, 7% učestalosti. Uglavnom je infekcija bila uzrokovana jednim tipom virusa, dok je infekcija većim brojem tipova nađena je u 18% HPV pozitivnih uzoraka. Što se tiče citoloških dijagnoza, u izabranom uzorku najviše je bilo urednih, ASCUS i LSIL nalaza, podjednako u objema dobnim skupinama (41, 8% kod mlađe i 41, 5% kod starije dobne skupine) dok je citoloških dijagnoza HSIL-a bilo više u starijoj dobnoj skupini (6, 9%). Ukupna pozitivnost bojenja p16INK4a u ovom istraživanju je iznosila 41, 6% . Određena je osjetljivost i specifičnost p16 bojenja kao markera infekcije HPV-om (Se=30, 2% ; Sp= 98%) ali i markera za displastične promjene u ovisnosti o dobi pacijentica i različite granične vrijednosti u procjeni pozitivnosti citološkog nalaza. Kod citološke dijagnoze ASCUS-a kao granične vrijednosti, specifičnost metode je bila 88%, a osjetljivost 56%. Kod HSIL-CIN2 kao granične vrijednosti, osjetljivost metode raste na 77%, a specifičnost pada. U starijoj dobnoj skupini ukupna osjetljivost (80%) bojenja p16 je veća od mlađe dobne skupine kod koje je ukupna osjetljivost bila 57%, dok ukupna specifičnost je bila ista (82%) u obje dobne skupine. Nađena razlika u dobnim skupinama je statistički značajna, osim kod pacijentica sa dijagnozom HSIL-a, gdje ne postoji značajne razlike u pozitivnosti p16 i dobi pacijentica. Testiranje je pokazalo da nema statistički značajne razlike u rasporedu genotipova i citološkim nalazima za ispitivanje p16INK4a kao ni za HPV L1. Osjetljivost kapsidnog proteina L1 nezadovoljavajuća je i vrlo niska (29, 3%), a specifičnost visoka (90%), te je njegova individualna uloga diskutabilna. Međutim, u kombinaciji s markerom p16 možemo dobiti značajne kliničke podatke o procjeni kliničkog ishoda cervikalnih lezija. Kombinacija dvaju markera L1 i p16 i citoloških nalaza pokazala je da je u skupini p16 pozitivnih cervikalnih lezija detektirano pogoršanje citološkog nalaza u razdoblju istraživanja u 69, 6%, i to je skupina visokog rizika razvoja težih cervikalnih abnormalnosti te je potrebna citološka i kolposkopska kontrola tih pacijentica. U skupini pozitivnih L1 uzoraka je u 33, 3% došlo do snižavanja stupnja lezije ili normalizacije Papa testa jer te su lezije lezije niskog rizika te ih se može pratiti redovitom citološkom kontrolom. Uključivanjem imunocitokemijskog bojanja dokazana je upotreba p16INK4a kao markera za prisutnost HPV infekcije i kao markera premalignih promjena epitela. Pozitivna reakcija bojenja dokazuje da je došlo do integracije genoma virusa u genom stanice domaćina. Time se pokazuje genetska nestabilnost stanice i nemogućnost poboljšanja nalaza, što upučuje da je procjena pozitiviteta p16INK4a vrijedno dijagnostičko sredstvo u razlikovanju citološke abnormalnosti od urednih nalaza, ali i da je vrlo dobro prognostičko sredstvo koje upućuje na potrebu praćenja p16 pozitivnih pacijentica zbog veće mogućnosti razvoja težih oblika premalignih promjena, pa i karcinoma. Individualna upotreba bojenja HPV L1 diskutabilna je zbog niske osjetljivosti, ali kombinacija tih dvaju markera zajedno sa citološkim praćenjem lezija je korisna u identifikaciji i praćenju onih pacijentica koje su u opasnosti progresije lezije.

HPV infekcija; p16INK4a; HPV L1; abnormalnosti epitela; prognoza

nije evidentirano