hrvatski

Okolinske i osobne odrednice seksualnog ponašanja adolescentica

Cilj rada i provedenog istraživanja je odrediti može li se i u kojoj mjeri, na temelju sociodemografskih i osobnih obilježja adolescentica, roditeljskih te vršnjačkih čimbenika objasniti seksualnost adolescentica. Pritom je, također, provjereno kakav je status samopoimanja u objašnjavanju seksualnosti te kakav je interaktivni učinak samopoimanja i sociodemografskih i osobnih/obiteljskih/vršnjačkih čimbenika na seksualnost adolescentica. U istraživanju je sudjelovalo 560 učenica prvih i trećih razreda srednjih škola u Gradu Zagrebu i Zagrebačkoj županiji. Prikupljanje podataka provedeno je grupno, prema razrednim odjeljenjima učenica, a škole koje su sudjelovale odabrane su po slučaju (riječ je o stupnjevitom, višeetapnom uzorku). Upitnik korišten u istraživanju sadrži sljedeće instrumente – Sociodemografske podatke, Marshov upitnik samoopisivanja II (Marsh, 1992), Skalu eksternalnosti (Bezinović, 1990), Upitnik seksualnosti, Vršnjačke norme za seksualnu aktivnost, Skalu roditeljskog i vršnjačkog odobravanja seksualnog ponašanja (Treboux i Busch- Rossnagel, 1990) te Upitnik o komunikaciji adolescenta s roditeljima. Rezultati su pokazali kako su spolno aktivnije i s većom motivacijom za imanje spolnih odnosa u idućih godinu dana djevojke koje su starije, manje religiozne, tjelesno zrelije, koje su prvu menstruaciju dobile do 11. godine života te koje žive u metropoli. Seksualnost adolescentica je prilično nisko povezana s roditeljskim čimbenicima, s tim da je najviše povezana s posrednom komunikacijom roditelja o seksualnosti. Nadalje, više rezultate na varijablama seksualnosti postižu djevojke koje procjenjuju da njihovi vršnjaci više odobravaju njihovo seksualno ponašanje i od njih doživljavaju veći indirektni pritisak za stupanje u spolne odnose, koje imaju veći broj seksualno aktivnih bliskih prijatelja, koje procjenjuju da je većina njima sličnih vršnjakinja već stupila u spolne odnose te koje procjenjuju da njihove vršnjakinje ranije stupaju u spolne odnose. Također, utvrdila se pozitivna povezanost seksualnog ponašanja adolescentica i odnosa s vršnjacima suprotnog spola te zadovoljstva tjelesnim izgledom, dok je negativna (iako niska) povezanost seksualnog ponašanja s odnosom s roditeljima. Konačno, i kod mlađih i kod starijih adolescentica utvrđen je medijacijski učinak varijable odnosa s vršnjacima suprotnog spola na veze varijabli seksualnosti s tjelesnom zrelosti adolescentice i varijablama koje se odnose na vršnjačke norme za seksualnu aktivnost.

adolescentice; seksualnost u adolescenciji; komunikacija roditelj-adolescent; vršnjačke norme; samopoimanje

nije evidentirano