hrvatski

Oplemenjivanje ozime pšenice na otpornost prema fuzarijkoj paleži klasa (Fusarium graminearum Schw.)

Fuzarijska palež klasa, koju uzrokuje Fusarium graminearum Schwabe (telemorph Gibberella zeae (Schwein) Petch) jedna je od najopasnijih gljivičnih bolesti koja se javlja u proizvodnji pšenice. Fuzarijska palež klasa uzrokuje znatno snižavanje uroda i kvalitete, jer zaraženi klasovi mogu biti kontaminirani mikotoksinima među kojima su najznačajniji deoxynivalenol (DON) i zearalenone (ZEN). Cilj istraživanja bio je utvrditi pouzdanost metode umjetne infekcije klasa i otpornosti genotipova pšenice na fuzarijsku palež klasa pod utjecajem različitih okolina tijekom trogodišnjeg ispitivanja. Postavili smo mikropokus sa 14 genotipova u 2007 i 2008 godini i sa 16 genotipova u 2008 i 2009 godini, u četiri repeticije po randomiziranom blok sistemu. Umjetna infekcija provedena je sa četiri najagresivnija izolata Fusarium graminearum Schw. testirana po metodi Mesterhazy (1984). Utvrđeni su korelacijski koeficijenti otpornosti genotipova na fuzarijsku palež klasa u 2007 i 2008 (r= 0.72) i 2008 i 2009 godini (r= 0.81). Otpornost na fuzarijsku palež klasa ispitivanih genotipova kretala se od 5.7% (Poncheau) do 50.3% (Bc 7). Određen je i vizualni rating index (VRI %) te su genotipovi otporni na fuzarijsku palež klasa imali vrijednost od 7.2% (Poncheau), dok je kod osjetljivih genotipova, VRI vrijednost iznosila 48.7% (Bc 17). Istraživanja su pokazala da genotipovi ozime pšenice testirani na fuzarijsku palež klasa imaju podjednak stupanj otpornosti tijekom ispitivanih godina, te da se u programu oplemenjivanja pšenice prema fuzariozama klasa, primjena umjetne infekcije klasa sa Fusarium graminearum Schw., pokazala kao pouzdana metoda u različitim uvjetima okoline tijekom tri ispitivane godine. U ispitivanim godinama visoku razinu otpornosti prema fuzarijskoj paleži klasa u uvjetima umjetne infekcije pokazalo je 11 Bc linija (Bc 8, Bc 9, Bc 4, Bc 20, Bc 18-07, Bc 5, Bc 12, Bc 1, Bc 9, Bc 17, Bc 18-08) i 5 sorata ozime pšenice (Bc Mira, Bc Renata, Bc Lira, Dora, Marina).

ozima pšenica ; oplemenjivanje ; otpornost ; fuzarijska palež klasa ; urod

nije evidentirano