hrvatski

Genska raznolikost populacije risa (Lynx lynx) iz Hrvatske

Euroazijski ris (Lynx lynx) jedan je od najugroženijih sisavaca Hrvatske, strogo je zaštićena vrsta a brojnost se procjenjuje na 40 do 60 jedinki. Nakon izumiranja početkom 20. stoljeća, populacija je ponovno uspostavljena reintrodukcijom iz Slovačke. Uz krivolov, fragmentaciju staništa i nedostatak plijena, kao jedan od najvažnijih uzroka pada brojnosti u posljednjih 10 godina smatra se gubitak genske raznolikosti, nastao kao posljedica parenja u srodstvu. Cilj ovog istraživanja bilo je utvrditi da li su osnivački učinak (razvoj populacije iz šest naseljenih jedinki) i parenje u srodstvu doveli do gubitka genske raznolikosti u tolikoj mjeri da to ugrožava opstanak populacije. Utvrđeno je da kontrolna regija mitohondrijske DNA svih analiziranih uzoraka dinarske (Hrvatska, Slovenija, Bosna i Hercegovina) i karpatske populacije (Slovačka) pripadaju istom haplotipu koji je identičan haplotipu euroazijskih risova iz baltičkih zemalja, Karpata te iz reintroducirane švicarske populacije. Kod 60 uzorka euroazijskog risa iz Hrvatske na 20 mikrosatelitskih lokusa utvrđena je prisutnost ukupno 62 alela, a srednji broj alela po lokusu je iznosio 3, 1. Alelno bogatsvo risa iz Hrvatske iznosi 3, 049 te efektivan broj alela iznosi 2, 113. Uočena heterozigotnost (genska raznolikost) iznosi 0, 435 a očekivana heterozigotnost 0, 490. Značajno odstupanje od Hardy-Weinbergove ravnoteže pronađeno je na tri lokusa. Unutar populacije risa u Hrvatskoj nije došlo do podjele na subpopulacije i potvrđena je prisutnost uskog grla. Populacija risa iz Hrvatske ima najniže vrijednosti parametara genske raznolikosti od svih do sada istraženih populacija risa, te znatno niže vrijednosti u usporedbi s autohtonom populacijom iz Karpata odakle potječe.

genska raznolikost; mitohondrijska DNA; mikrosateliti; parenje u srodstvu; Lynx lynx

nije evidentirano