hrvatski

Recentni pristup u određivanju gnojidbe EUF metodom

Većina konvencionalnih metoda procjene bioraspoloživosti hraniva u tlu su kvalitativne prirode i razvrstavaju tla u razrede pristupačnosti. Usvajanje hraniva iz tla ovisi od složenog kompleksa i interakcije više agroloških činitelja koje je pak teško, pa i nepotrebno sve obuhvatiti za praktične svrhe izračunavanja potrebe u gnojidbi te pragmatičan pristup pojednostavljuje utvrđivanje potrebe u gnojidbi. Međutim, u slučaju razvijenog sustava kontrole plodnosti moguće je znatno ubrzati rad uz pomoć informatičke tehnologije, pa je obrada rezultata kemijske analize tla i izdavanje gnojidbenih preporuka brzo, a uvođenjem matematičkih modela broj parametara plodnosti tla može biti neograničeno velik. Njihovo djelovanje na kapacitet produkcije tada se procjenjuje kvantitativno matematičkim funkcijama uz utvrđivanje svih prisutnih interakcija čime se izbjegava kruto razvrstavanje tala u razrede opskrbljenosti, a dobiju se preporuke za niz različitih proizvodnih situacija. EUF metoda dozvoljava ekstrakciju hraniva iz vodene suspenzije tla kod različitih napona jednosmjerne struje i temperature pri čemu mikroprocesorski regulirani EUF ekstraktori održavaju jačinu struje konstantnom. Stoga se EUF-om, uz dovoljnu reproducibilnost metode, mogu izdvojiti najmanje dvije dobro definirane frakcije, odnosno utvrditi neposredno pristupačna količina hraniva, te mobilne rezerve. Omjer mobilnih rezevi prema hranivima u vodenoj fazi tla dobro reprezentira puferni kapacitet tla i omogućava sagledavanje vremenske dimenzije raspoloživosti hraniva EUF metodom. Ovom metodom istovremeno se određuje raspoloživost P, K, N-NO_3, N-NH_4, mikroelemenata (Fe, Mn, B, Zn, Cu, B, aktivna glina, niskomolekularne frakcije dušika (EUF- Norg) uključujući i mikrobiološku masu, Al i dr. Organska, niskomolekularna frakcija tla čini prosječno 1-3% ukupne organski tvari tla, a pošto samo ona podliježe mineralizaciji, predstavlja zapravo mobilnu rezervu dušika tla. Otuda omjer izme|u EUF-Norg/EUF-NO_3 dobro korelira s intenzitetom mineralizacije dušika, odnosno mikrobiološkom aktivnosti tla. Različita mobilnost dvije EUF frakcije hraniva, pri čemu s aspekta kemijskog potencijala hraniva prva odgovara intenzitetu (I) a druga kvantitetu (Q), iskorištena je za izračunavanje potencijala fosfora i kalija u tlu (pP i pK). Takav vid interpretacije EUF metode uvodi originalnu korekciju EUF pristupačnog fosfora i kalija, suglasno zakonitostima dinamičke ravnoteže između pojedinih oblika hraniva i njihovog međusobnog odnosa, naročito prema kalciju. Brojnost rezultata EUF analize uz velik broj indikativnih omjera elemenata (Q/I), međusobno i prema drugim parametrima analize, čini EUF proračun preporuke gnojidbe ratarskih usjeva vrlo složenim. Zbog toga je uobičajeni proračun preporuka gnojidbe na temelju EUF analize nepotpun i često nedovoljno točan jer je nemoguće bez kompjutora uzeti u obzir sve potrebne elemente i njihove međusobne odnose. Stoga je u Zavodu za agroekologiju Poljoprivrednog fakulteta u Osijeku u suradnji s firmom DEMD iz Osijeka razvijen kompleksan kompjutorski model koji uključuje i procjenu pogodnosti tala za uzgoj šećerne repe.

gnojidba ; EUF metoda

nije evidentirano