hrvatski

Učinak cinkovog i aluminijevog sulfata na vodenu leću (Lemna minor L.)

Različiti stresni čimbenici, uključujući i teške metale, uzrokuju poremetnju u metabolizmu reaktivnih oblika kisika što često rezultira oštećenjem glavnih biomolekula u stanici. U ovom je radu istraživan odnos fitotokosičnog učinka cinka i aluminija i oksidacijskog stresa u modelnoj biljci vodenoj leći (Lemna minor L.). U biljkama vodene leće izloženim 0, 15 i 0, 3 mM cinkovog ili aluminijevog sulfata su tijekom 15 dana praćeni nakupljanje aluminija i cinka, relativni vodni status i masa suhe tvari, sadržaji pigmenata, malondialdehida, vodikovog peroksida, prolina, askorbinske kiseline te aktivnost antioksidacijskih enzima. Relativni prirast mase svježe tvari bio je značajno smanjen samo u biljaka izloženih višoj koncentraciji cinka. Znatno nakupljanje cinka (maksimalno 5000 µ g g-1 s.tv.) i aluminija (maksimalno 2500 µ g g-1 s.tv.) u vodenoj leći bilo je praćeno porastom mase suhe tvari pri višim koncentracijama metala. Jaki porast aktivnosti superoksid dismutaze primijećen je u odgovoru na oba metala a posebice aluminija koji je stimulirao i aktivnost askorbat peroksidaze. Za razliku od aluminija cink je izazvao povećanje aktivnosti nespecifičnih peroksidaza te znatno smanjenje aktivnosti katalaze. U skladu s tim u biljkama izloženim cinku primijećeno je značajno nakupljanje prolina i askorbinske kiseline te smanjenje sadržaja karotenoida kao i povećani opseg lipidne peroksidacije. Aluminij nije izazvao promjene spomenutih pokazatelja iako je kao posljedica njegove toksičnosti porastao sadržaj vodikovog peroksida. Dobiveni rezultati pokazuju da oba metala uzrokuju oksidacijski stres u vodenoj leći iako je on puno izraženiji u slučaju cinka. Obzirom da ima veliku sposobnost nakupljanja metala kao i zbog učinkovite obrane vodena leća bi se mogla koristiti za fitoremedijaciju vodenih sustava umjereno opterećenih aluminijem i cinkom.

teški metali; oksidacijski stres; antioksidacijski enzimi; prolin; Lemna minor L.

nije evidentirano