hrvatski

Ultrazvučna ekstrakcija epikatehina i procijanidina B2 iz čokolade

Proantocijanidini su polifenolni spojevi koji su zapravo velika skupina bioflavonoida. Mogu se naći u različitim biljkama. Karakteristični polifenolni spojevi u sjemenkama kakaovca su epikatehin (EC) i procijanidin B2 (pB2), koji djeluju antioksidativno. Izrazito crna čokolada sadrži jako puno EC i pB2 za koje je utvrđeno da su dvostruko, pa i trostruko jači antioksidansi od bioflavonoida u crnom vinu i zelenom čaju. Da bi bilo moguće pratiti utjecaj tehnološkog procesa proizvodnje čokolade na sadržaj EC i pB2 nužno ih je ekstrahirati iz polazne sirovine, ali i nakon svakog pojedinog koraka proizvodnje. Klasičnom ekstrakcijom tekuće-kruto ekstrahira se niz spojeva koji smetaju pri određivanju EC i pB2. Ultrazvučna ekstrakcija je metoda ekstrakcije analita otapalom iz krutog uzorka djelovanjem ultrazvučnih valova kod kontroliranih uvjeta temperature i snage, čime se postiže bolje iskorištenje uz manju potrošnju organskih otapala i kraće vrijeme ekstrakcije. Pravilnim odabirom otapala za ekstrakciju i eksperimentalnih uvjeta, moguće je ukloniti ukupne interferencije ostalih tvari prisutnih u uzorku. Cilj ovog rada bio je optimirati postupak ultrazvučne ekstrakcije EC i pB2 kako bi se smanjio utjecaj matice, odnosno poboljšalo iskorištenje. U svrhu postizanja što bolje ekstrakcije ispitana su različita otapala (voda, etanol, metanol, 1- i 2- propanol, aceton i acetonitril), i mijenjani su eksperimentalni uvjeti kao što su: volumen otapala (2, 5 ; 7 ; 10 mL), temperatura (30 ; 60 ; 80 oC) i vrijeme (5 ; 10 ; 15, 20, 25, 30 minuta) ekstrakcije, te snaga ultrazvučne kupelji (120, 600, 1200 W). Dobiveni optimalni uvjeti mikrovalne ekstrakcije za 25 mg odmašćenog uzorka čokoladnog praha bez masnoće su: 5 mL 80% metanola kod 30 oC uz trajanje ekstrakcije 25 minuta kod snage ultrazvučne kupelji od 600 W. Za određivanje EC i pB2 u ekstraktima primijenjena je tankoslojna kromatografija.

ultrazvučna ekstrakcija otapalima; epikatehin; procijanidin B2; čokolada

ISSN 978-953-7005-17-7 (PTF)