hrvatski

Atribucijski stilovi i depresivnost kod adolescenata

Kognitivni modeli, pri objašnjavanju depresije, pretpostavljaju ključnu ulogu negativnog mišljenja u nastanku depresivnih poremećaja, pri čemu se poseban značaj daje ulozi perceptivnih i atribucijskih stilova, te sustavu vjerovanja. Istraživanja su pokazala da iskrivljene interpretacije trenutnih okolnosti, te stavovi i sheme koje leže u njihovoj osnovi, značajno doprinose razvoju depresivnih simptoma. Teorija beznadnosti noviji je kognitivni model koji objašnjava nastanak depresije, prema kojoj neadaptivni atribucijski uzorci u interakciji sa stresom dovode do razvoja i pojačavanja depresivnih simptoma. Također se pretpostavlja da su atribucijski uzorci i njihova interakcija sa stresom bolje povezani sa specifičnom konstelacijom simptoma depresije beznadnosti, nego s općim simptomima depresije. Cilj istraživanja bio je provjeriti etiološke postavke teorije beznadnosti u objašnjenju depresivnosti kod populacije mlađih i srednjih adolescenata. Sudionici su bili 419 učenika sedmih i osmih razreda osnovne škole, te prvih, drugih i trećih razreda srednje škole. Pretpostavke su bile da će internalne, stabilne i globalne atribucije negativnih događaja biti pozitivno povezane s depresivnim simptomima, dok će internalne, stabilne i globalne atribucije pozitivnih događaja biti negativno povezane s istim simptomima. Rezultati su pokazali da su atribucijske dimenzije za pozitivne i negativne događaje povezane sa simptomima depresivnosti i depresije beznadnosti, ali da nakon kontrole samopoštovanja atribucijske dimenzije za negativne događaje i njihova interakcija sa stresom predviđaju samo simptome depresije beznadnosti, dok nemaju značajnih efekata na opće simptome depresivnosti. Također, rezultati nisu potvrdili da beznadnost djeluje kao posrednik u povezanosti interakcije atribucija i stresa sa simptomima depresije beznadnosti. Nije potvrđen zaštitni utjecaj stabilnih, globalnih i internalnih atribucija pozitivnih događaja za simptome depresivnosti niti depresije beznadnosti na cijelom uzorku. Raspravlja se o mogućim objašnjenjima dobivenih rezultata, te o spolnim i dobnim specifičnostima.

Kognitivni modeli depresije; teorija beznadnosti; depresivnost; depresija beznadnosti; atribucijske dimenzije; pozitivni i negativni događaji; adolescenti

nije evidentirano