hrvatski

Uvod u mezoskalnu meteorologiju i atmosfersku turbulenciju

Na mezoskali postoji cijeli niz uglavnom nelinearnih procesa koji se međusobno natječu za razmjenu energije između velike i male skale. Ponekad je linearizacija tih procesa opravdana, kao u slučaju uzgonskih (težinskih) valova, pa je moguće doći do pripadne solidne teorije i njene praktične primjene u prognozi vremena. No s druge strane, postoje brojni procesi za koje danas ne poznajemo dobra pojednostavljenja, npr. duboka mokra konvekcija, ili razvoj stratificirane turbulencije ; tu je napredak znanosti i spoznaje fragmentiran i otežan. Rossbyjev broj je omjer advektivne i Coriolisove akceleracije, Ro = U/(fL), gdje su U i L karakteristična brzina i horizontalna skala strujanja i f je Coriolisov parametar ; za mezoskalu je Ro između Ro ~ 1 i Ro >> 1. Za razliku od sinoptičke skale, gdje najčešće vrijedi kvazigeostrofička teorija u izvantropskim širinama i Ro << 1, na mezoskali je sila gradijenta tlaka najčešće uravnotežena advektivnom i ponekad konvektivnom akceleracijom, i/ili divergencijom turbulentnih tokova impulsa. Mada Coriolisov doprinos na mezoskali može biti važan, on tamo gotovo nikad nije dominantan. Tako i suptilno, indirektno dolazimo do naziva 'mezo' za skalu koju proučavamo. Nadalje, dinamika strujanja u planetarnom graničnom sloju nije direktna posljedica viskoznosti, već je uvelike određena činjenicom da je atmosfersko strujanje po prirodi turbulentno, dakle podvrgnuto je gotovo kontinuiranoj dinamičkoj nestabilnosti. Skripta se bavi skalama u prostoru i vremenu između malih atmosferskih turbulentnih vrtloga i uzgonsko- inercijalnih valova.

uzgonski valovi ; konvekcija ; oluje ; prognoza varijance ; bezdimenzionalni brojevi ; turbulentni procesi

Predavanja iz kolegija Dinamička meteorologija III i IV za studente 1. godine diplomskog studija geofizike. Last update: 07/03/2022 . Previous updates: 17/12/2021, 16/09/2021, 15/04/2021,...