hrvatski

ODSUMPORAVANJE DIESELSKOG GORIVA ADSORPCIJOM NA AKTIVNOM UGLJENU

Alternativni procesi odsumporavanja motornih goriva dobivaju sve više na važnosti i u posljednje vrijeme se intenzivno istražuju uslijed sve strožih propisa koje uvode mnoge zemlje glede zaštite okoliša. Obradom dizelskih frakcija primjenjujući trenutno dostupne tehnologije teško se postiže sadržaj od 15 mg/kg sumpora, jer su sumporovi spojevi koji zaostanu u frakcijama s 500 mg/kg sumpora u obliku tzv. refraktornih spojeva koje većinom čine alkil-dibenzotiofeni s jednom ili dvije alkilne skupine na 4. i/ili 6. mjestu te one značajno inhibiraju procese hidrodesulfurizacije. Adsorpcija je proces kojim se može provesti odsumporavanje motornih goriva a temelji se na principu razdvajanja manje od 1 % m/m ulazne količine goriva pri čemu se ostatku mase goriva, odnosno 99 % m/m goriva koji ne sadrži sumpor, omogućuje nesmetan prolazak kroz sustav. 1 Aktivni ugljen poznat je kao vrlo svestrani adsorbens za različite kapljevite i plinovite tvari. Aktivni ugljen ima veliki adsorpcijski kapacitet za određene organske i anorganske spojeve uslijed velike specifične površine, velike fizikalno kemijske privlačnosti tvari koja se adsorbira i površine adsorbensa i pravilne ravnoteže između makro-, mezo- i mikroporoznosti pri čemu su prostorne smetnje međučestićnoj difuziji minimizirane s obzirom na veličinu molekula tvari koja se želi adsorbirati.2, 3, U radu je provedeno uklanjanje organskih sumporovih spojeva iz dieselskog goriva primjenom selektivne adsorpcije na više tipova aktivnog ugljena. Adsorpcijski eksperimenti provedeni su šaržnim postupkom u kotlastom adsorberu. Ukupni sadržaj sumpora u uzorcima određivan je pomoću valno disperzivnog rendgenskog fluorescentnog spektrometra. Provedeno je modeliranje procesa metodom frakcijskog faktorskog plana varirajući pet parametara procesa na dva nivoa. Aktivni ugljeni Chemviron Carbon SOLCARBTM C3, SüdChemie G-32H i Norit&reg ; ; RGM3 pokazali su najbolja svojstva glede uklanjanja sumpora u ovisnosti o vremenu. Ispitivanjem ta tri aktivna ugljena s obzirom na promjenu mase adsorbensa SOLCARBTM C3 pokazao se kao najbolja opcija za snižavanje sadržaja sumpora u komercijalnom dieselskom gorivu. Dobiveni model dobro opisuje ispitivani proces u danom radnom području što je potvrđeno statističkom provjerom modela.

odsumporavanje; adsorpcija; diesel gorivo; aktivni ugljen

nije evidentirano