hrvatski

Monoaminooksidaza u posttraumatskom stresnom poremećaju.

Posttraumatski stresni poremećaj (PTSP) je težak psihijatrijski poremećaj, praćen različitim komorbidnim poremećajima, često kroničnog tijeka, koji financijski opterećuje cijelo društvo i uzrokuje izrazitu patnju bolesnika i njihovih obitelji. Njegova neurobiološka podloga uključuje promjene u funkcioniranju različitih neurotransmitorskih i neuroendokrinih sustava. Genetske studije su potvrdile postojanje nasljednih čimbenika koji određuju sklonost razvoju PTSP-a, nakon što je osoba izložena traumatskom događaju. Za sada se zna da se PTSP češće javlja kod potomaka žrtava Holokausta te kod kambođanskih ratnih izbjeglica koji su bolovali od PTSP-a prema onim koji nisu bolovali od PTSP. Budući da je PTSP kompleksan poligenski poremećaj, potrebno je istražiti osim biološke i genetsku podlogu PTSP-a u svrhu boljeg razumijevanju nastanka, razvoja i liječenja PTSP-a. Monoaminooksidaza (MAO) je enzim koji se javlja u dva oblika (MAO-A i MAO-B) i čija je uloga oksidativna deaminacija dopamina, serotonina, noradrenalina i adrenalina. Trombocitna MAO ili MAO-B se koristi kao pokazatelj različitih poremećaja ponašanja i psihijatrijskih poremećaja. Najčešći polimorfizam gena za MAO-B javlja se u ponavljajućoj regiji njegovog 13. introna, i to kao promjena jedne baze (A ili G). S obzirom na smještaj polimorfizam ne utječe na strukturu gena, no radi utjecaja na efikasnost izrezivanja introna, polimorfizam može sudjelovati u regulaciji transkripcije gena za MAO-B, ili na stabilnost i/ili translaciju MAO-B mRNA. Neka su istraživanja uputila na povišenu aktivnost MAO-B kod osoba s G alelom. Budući da MAO katalizira deaminaciju neurotransmitora koji su promijenjeni u PTSP-u, cilj ovog istraživanja bio je odrediti aktivnost MAO-B u trombocitima i distribuciju MAO-B genotipova (A/G supstitucija u 13. intronu gena za MAO-B) kod oboljelih od PTSP-a i usporediti ih s vrijednostima u kontrolnoj skupini pripadnika zdrave populacije, a sve u svrhu stjecanja novih spoznaja o etiologiji PTSP-a. U 103 veterana Domovinskog rata s kroničnim PTSP-om dijagnosticiranom prema DSM-IV kriterijima, 41 veterana koji nisu razvili PTSP, i 242 kontrolna muška ispitanika određeni su aktivnost MAO-B i MAO-B intron 13 polimorfizam pomoću flurimetrijske i RT-PCR metode. Veterani s PTSP-om bili su podijeljeni u 28 ispitanika s prisutnim psihotičkim simptomima i 78 ispitanika bez psihotičkih simptoma (halucinacije ili deluzije na psihotičnom modulu strukturiranog psihijatrijskog intervjua, ili specifični poremećaji kod pregleda mentalnog statusa, i pomoću Skale pozitivnih i negativnih sindroma). Veterani s psihotičkim PTSP-om imali su značajno višu aktivnost trombocitne MAO-B nego veterani s ili bez PTSP-a ili zdravi ispitanici. Aktivnost MAO-B bila je snižena u trombocotima pušača prema nepušačima u svim skupinama. Pokazani su značajni učinci pušenja, dijagnoze i pušenja, ali ne genotipa, ili interakcije između genotipa, pušenja i dijagnoze, na aktivnost trombocitne MAO-B. Učestalost pojavljivanja MAO-B genotipa bila je slična među istraživanim skupinama. Polimorfizam na 13. intronu MAO-B gena nije bio funkcionalan, i nije utjecao na aktivnost MAO-B u trombocitima zdravih ispitanika ili veterana s ili bez PTSP-a, sa ili bez psihotičkih simptoma. Povišene vrijednosti MAO-B upućuju na zaključak da se psihotički oblik PTSP-a razlikuje od nepsihotičkog. Aktivnost MAO-B nadzire se vjerojatno pomoću drugih polimorfizama, koji su odgovorni za različite poremećaje ponašanja i psihičke poremećaje.

monoaminooksidaza; trombociti; aktivnost; polimorfizam; SNP; A/G supstitucija u 13. intronu gena za MAO-B; posttraumatski stresni poremećaj; psihotički simptomi

nije evidentirano