engleski

Biologic activity of volatile compounds from aromatic plants

Reaktivni kisikovi spojevi, koji se generiraju tijekom prirodnih procesa u metabolizmu aerobnih živih stanica, mogu znatno oštetiti njene vitalne makromolekule kao što su proteini, nukleinske kiseline i lipidi. Stanice posjeduju mehanizme antioksidacijske obrane koji preventivno djeluju na štetno djelovanje reaktivnih kisikovih spojeva, međutim često je ta obrana nedovoljna te se, kao posljedica oksidacijskog stresa, javljaju kronične bolesti kao što su tumorska oboljenja, ateroskleroza, reumatske bolesti i neurodegenerativna oboljenja poput Alzheimerove i Parkinsonove bolesti. Danas je poznato da je kontrola oksidacijskih procesa u živim organizmima moguća preventivnim konzumiranjem različitih antioksidacijskih spojeva putem prehrane. Stoga postoji veliki interes za istraživanjem biološki aktivnih prirodnih spojeva biljnog porijekla. U okviru predavanja, na primjeru biljke Thymus vulgaris L., bit će prikazana istraživanja biološke aktivnosti isparljivih spojeva iz ove rasprostranjene aromatične biljke. Cilj navedenih istraživanja bio je izoliranje, frakcioniranje i identifikacija isparljivih kemijskih sastojaka i ispitivanje njihove biološke aktivnosti (antioksidacijski učinak, antitumorska aktivnost, inhibitorski učinak na aktivnost enzima acetilkolinesteraze). U svrhu postizanja ovog specifičnog cilja koristile su se konvencionalne metode ekstrakcije isparljivih spojeva vodenom destilacijom. Odvajanje aktivnih komponenti se vršilo frakcioniranjem kromatografskim tehnikama, a određivanje kemijskog sastava i sadržaja u frakcijama provodilo se kromatografijom i spektrometrijom masa i spektrofotometrijom (GC-MS, HPLC, UV/VIS). Antioksidacijska aktivnost izoliranih frakcija i čistih spojeva je ispitivana standardnim metodama: DPPH (free radical scavening), FRAP (ferric reducing ability of plasma), TBARS (metoda s tiobarbiturnom kiselinom) i RANCIMAT metodom. Inhibitorska aktivnost acetilkolinesteraze je ispitivana UV/VIS spektrofotometrijskim metodama. Antitumorske aktivnosti su ispitane usporedbenim mjerenjima na tri stanične linije, jednoj normalnoj (mišji fibroblasti L929) i dvije tumorske (fibrosarkom FsaR i karcinom SCC VII). Pokazano je da aromatična biljka Thymus vulgaris L. obiluje biološki aktivnim isparljivim spojevima koji pokazuju izrazitu antioksidacijsku i antitumorsku aktivnost, te umjerenu inhibitorsku aktivnost acetilkolinesteraze. Oni se nalaze u slobodnom stanju u obliku eteričnih ulja ili kao skriveni potencijal glikozidno vezani na šećerne jedinice, a svoju biološku aktivnost pokazuju nakon katalitičke transformacije ili hidrolize.

Antioxidants; biologic activity; essential oil

nije evidentirano