hrvatski

Utjecaj kroničnih opstruktivnih bolesti pluća u populaciji na nespecifični mortalitet

U uzorku pučanstva Republike Hrvatske pregledanom 1972. g. zbog procjene učestalosti kroničnog bronhitisa, emfizema i bronhijalne astme nakon 25 do 27 g. utvrđen je vitalni status sa namjerom utvrđivanje povezanosti ovih dijagnoza s duljinom trajanja života. Uzorak se sastojao od 1556 muškaraca (dob 1972: 35-66 g) i 1773 žene (dob: 36-60 g.) iz ruralnih i urbanih zona primorske i kontinentalne makroregije države (Split, Omiš i ruralna okolica, Vis i Komiža ; Zagreb - gradski dijelovi:Centar i Črnomerec, te Virovitica i ruralna okolica. Uzorak je bio izabran kao dobno i spolno stratificirani slučajni uzorak iz popisa birača. U obradi su analizirani podaci o verificiranim simptomima bronhitisa, emfizema i bronhijalne astme po modificiranom upitniku BMC, za forsirani vitalni kapacitet izražen kao % referentne vrijednosti (Quanier i sur. 1983), podaci o postojanju zaduhe, bronhijalnih šumova nad plućima, produženog trahealnog ekspiratornog vremena, te navika pušenja cigareta. Također su obrađeni podaci o preboljeloj tuberkulozi i upali pluća. Analizirana je povezanost navedenih čimbenika s hazardom smrti Coxovom semiparametrijskom regresijskom metodom odvojeno za muškarce i žene. Duljina trajanja života provjereno živih ispitanika i onih za koje vitalni podaci nisu bili dostupni, cenzurirana je datumom zadnjeg kontakta. Duljina trajanja života ispitanika čiji je uzrok smrti klasificiran kao vanjski (MKB 9 grupa E) cenzurirana je danom smrti. U uzorku je bilo 561 umrlih (36%), a 995 cenzuriranih (64%) muškaraca i 379 umrlih (21%), a 1394 cenzuriranih (79%) žena. Izbor regresijskog modela izvršen je postupnim uvođenjem onih prediktora koji su statistički značajno doprinosili podudaranju očekivanih i opaženih duljina trajanja života. Statistička analiza rađena je pomoću statističkog sustava SAS 6.12. Kod muškaraca su značajno utjecali na povećanje hazarda smrti navika pušenja (za 60.5%), zaduha (za 46.4%), bronhijalni šumovi (za 31.9%), produženo trahealno ekspiratorno vrijeme (za 28.6%) i forsirani vitalni kapacitet ispod normale (za pad od 10% rast hazarda od 17.7%). Kod žena su značajno utjecali na povećanje hazarda smrti samo forsirani vitalni kapacitet ispod normale (za pad od 10% rast hazarda od 13.7%) i verificirane kronične obstruktivne bolesti pluća (za 52.9%). U uzorku je bilo više umrlih muškaraca nego žena. Zato je u muškaraca mogla biti postignuta statistička značajnost i za prediktore s manjom veličinom učinka nego u žena. Rezultati potvrđuju da osobe s kroničnim opstruktivnim bolestima pluća žive kraće. Pušenje je potvrđeno kao čimbenik rizika samo u muškaraca. Smanjeni FVC potvrđen je kao prediktor skraćenja trajanja duljine života u oba spola.

kronična opstruktivna bolest pluća; nespecifični mortalitet; proporcionalni hazard; Coxova regresija

nije evidentirano