hrvatski

Sinteza nukleotid selektivnih bisinterkaland receptora i njihove interakcije s nukleotidima i nukleinskim kiselinama

U okviru ove disertacije pripravljeni su i spektroskopski okarakterizirani novi, u vodi topivi konjugati bisfenantridina i nukleobaza uracila 18– 20, odnosno adenina 21– 22 i referentni derivati bisfenantridina 16– 17, te prekursori konjugata i referentnih spojeva. Spektroskopska ispitivanja vodenih otopina konjugata upućuju na intramolekulsku interakciju fenantridinijevih jedinica i kovalentno vezane nukleobaze. Interakcije derivata bisfenantridinija 17– 21 s nukleotidima ispitane su fluorimetrijskim titracijama, te je najbolje slaganje eksperimentalnih i izračunatih podataka dobiveno za komplekse stehiometrije 1:1. Vrijednosti konstanti stabilnosti za komplekse spojeva 17– 21 s nukleotidima (log Ks = 5 – 6) ukazuju da su obje fenantridinske jedinice angažirane prilikom vezanja. Spoj 18, derivat uracila i bisfenantridina kod kojeg su fenantridinijeve jedinice premoštene fleksibilnim heksanskim mostom, između svih je nukleozid-monofosfata pokazao najveći afinitet za UMP. Konjugat adenina i bisfenantridinija 21 također je pokazao najveći afinitet prema komplementarnom nukleotidu UMP. Uočena selektivnost upućuje na dodatnu stabilizaciju kompleksa vodikovim vezama. Na temelju fluorimetrijskih titracija pokazalo se da se svi ispitani konjugati 17– 21 vežu na poli A sličnim afinitetom (log Ks » ; ; 5), vjerojatno kao monointerkalatori. Spojevi ukrućenije strukture 17, 19 i 20, znatno se jače vežu na poli U nego fleksibilni konjugati 18 i 21, čemu je vjerojatno uzrok bis-interkaliranje strukturno dobro definiranih spojeva 17, 19 i 20 u jednolančanu uzvojnicu. Spoj 19, konjugat uracila i bisfenantridinija s krutim para-ksilenskim mostom jako stabilizira poli AH+ – poli AH+ koji je nastao nakon raspada poli A – poli U. To može ukazivati na značajni kooperativni doprinos poli U u stabilizaciji kompleksa 19 / poli AH+ – poli AH+, te na mogućnost formiranja trostruke uzvojnice sastavljene od poli AH+ – poli AH+ i poli U koje je inducirano spojem 19.

bisfenantridini ; interkalatori ; nukleotidi ; polinukleotidi ; selektivnost vezanja ; vodikove veze

nije evidentirano