hrvatski

Utjecaj gangliozida na oksidacijske procese u spermijima

Saznanja o antioksidativnoj ulozi egzogenih gangliozida (glikosfingolipida koji sadrže sijalinsku kiselinu) u tjelesnim stanicama potaknula su istraživanja njihova utjecaja na spermije. Ispitan je utjecaj mono-, di- i trisijalogangliozida (GM1, GD1a, GD1b i GT1b) na oksidacijske procese u ljudskim spermijima. Lipidna peroksidacija (LPO) u membrani spermija mjerena je određivanjem koncentracije malondialdehida (MDA), kao krajnjeg produkta oksidacije. Gangliozidi GM1 i GD1a nisu imali nikakvog utjecaja na Fe2+/askorbatnim ionima induciranu lipidnu peroksidaciju. Uz gangliozide GD1b i GT1b, dokazana je inhibicija stvaranja MDA u spermijima, koja je bila najznačajnija uz GT1b u koncentraciji iznad kritične micelarne koncentracije. Također je produkcija superoksidnog aniona (O2.-) na forbol miristat-acetatom (PMA) aktiviranim spermijima značajno bila smanjena uz GD1b i GT1b. Djelovanje gangliozida uspoređeno je sa djelovanjem specifičnog helatora Fe2+-iona etilendiamintetraacetata (EDTA) te je utvrđena sličnost u mehanizmu inhibicije LPO. Promjene na membranama spermija nakon inducirane LPO praćene su i biofizičkim metodama, fluorescentnom spektroskopijom i elektronskom paramagnetskom rezonancijom (EPR). Primjenom tih metoda dokazano je povećanje membranske rigidnosti na oksidacijom oštećenim stanicama. Uz GD1b i GT1b na EPR-spektrima utvrđeno je smanjenje membranske rigidnosti na oksidiranim stanicama. Dobiveni rezultati upućuju na zaštitni učinak gangliozida, poglavito GT1b, na ublažavanje oksidacijskih promjena na spermijima. Pretpostavljamo da GT1b zbog svoje specifične strukture djeluje kao helator Fe2+-iona i/ili kao 'hvatač' za slobodne radikale te interakcijama sa membranom spermija štiti od oksidacijom potaknutih molekularnih promjena i oštećenja lipidnog dvosloja.

gangliozidi; lipidna peroksidacija; ljudski spermiji; superoksidni anion

nije evidentirano