hrvatski

Učinkovitost fotosintetskog sustava u klorotičnim iglicama smreke

Kao što aeropolucija u ljudi uzrokuje zdravstvene probleme, u biljkama uzrokuje strukturne i fiziološke promjene koje vode do poremećaja u životno važnim procesima. Ovim radom sam željela otkriti koliko je oštećen fotosintetski aparat u smrekama koje su izložene aeropoluciji. U ovom istraživanju uzorkovane su iglice obične smreke (P. abies L. Karst.) uz Čepinsku cestu koja je prometnica najvećeg prometnog intenziteta u Slavoniji, a referentne iglice su uzete sa stabala na području s malim prometnim intenzitetom. Mjerenje fluorescencije klorofila je neinvazivna metoda koja daje podatak o organizaciji i funkciji fotosintetskog aparata. Zajedno s mjerenjem koncentracije forosintetskih pigmenata daje dobar uvid u fotosintetsku sposobnost biljke. Fluorescenciju klorofila mjerila sam pomoću PAM-fluorometra (Pulse Amplified Modulation - fluorometer). Minimalnu (F_0) i maksimalnu (F_m) fluorescenciju sam mjerila u tami na iglicama koje su nakon uzorkovanja spremljene u kartonske kutijice na 1 h kako bi se prilagodile tami. Iste parametre (F'_0 i F'_m) te maksimalnu fluorescenciju u ravnotežnom stanju (F) mjerila sam pri apliciranoj svjetlosti od 125 i 1400 μ mol_fotona m-2 s-1. Prema dobivenim podacima izračunala sam fluorescencijske parametre (optimalni i efektivni prinos fotosustava II, relativnu stopu elektronskog transporta te koeficijente fotokemijskog i nefotokemijskog quenching-a). Za određivanje koncentracije fotosintetskih pigmenata iz iglica sam ekstrahirala pigmente apsolutnim acetonom i spektrofotometrijski odredila koncentracije pomoću ekstinkcijskih koeficijenata po Lichtenthaler-u. Rezultati mjerenja pokazali su smanjenje učinkovitosti fotosintetskog procesa budući da su već i morfološke promjene (žute mrlje na iglicama) indicirale na oštećenja fotosintetskog aparata. Vrijednosti gotovo svih fluorescencijskih parametara u jednogodišnjim uzorcima izloženim aeropoluciji (oštećeni uzorci s Čepinske ceste) mjerenih u tami, pri apliciranoj svjetlosti od 125 i 1400 μ mol_fotona m-2 s-1 se statistički značajno razlikuju od istih parametara mjerenih u referentnim uzorcima. Izuzetak su qP i qN pri 125 μ mol_fotona m-2 s-1 čije vrijednosti u oštećenim i referentnim iglicama nisu statistički značajno različite. Razlika između dvogodišnjih oštećenih i referentnih iglica u većini fluorescencijskih parametara nije statistički značajna. Statistički značajna razlika je samo u efektivnom prinosu fluorescencije i relativnoj stopi elektronskog transporta pri apliciranoj svjetlosti od 125 μ mol_fotona m-2 s-1 te koeficijentu fotokemijskog quenching-a pri osvjetljenju od 1400 μ mol_fotona m-2 s-1. Ta pojava se može objasniti time da su dvogodišnje iglice već razvile mehanizme zaštite protiv negativnih utjecaja polutanata. Rezultati mjerenja koncentracije fotosintetskih pigmenata u istim uzorcima su pokazali da je koncentracija klorofila a, klorofila b i ukupnih klorofila smanjena u oštećenim uzorcima u odnosu na referentne uzorke. Svi rezultati svjedoče da je aeropolucija uzrokovana prometom izazvala promjene odnosno oštećenja u fotosintetskom sustavu smreka s Čepinske ceste i umanjila učinkovitost fotosintetskog procesa koji je od životne važnosti za biljku.

fotosustav II; Picea abies

nije evidentirano