hrvatski

Oštećenje jetre u atipičnim pneumonijama

U kliničkoj praksi često se registriraju umjereno povišene vrijednosti aspartat-aminotransferaze (AST) i alanin-aminotransferaze (ALT) u bolesnika s atipičnim pneumonijama. Pri tome su bilirubin i alkalna fosfataza uglavnom u granicama normalnih vrijednosti, dok su glutamil-transferaza (gamaGT) i mliječna dehidrigenaza (LDH) češće povišene od kreatin kinaze (CK). Oštećenje jetre obično se zapaža na početku bolesti, ima supklinički tijek (bez žutice) i dobru prognozu. Patogenetski i patohistološki razlikuju se dva oblika ovog oštećenja: hepatocelularni s fokalnim zonama nekroze i granulomatozni s upalnim infiltratima limfocita, makrofaga i epiteloidnih multinuklealnim stanicama (granulomi). Oštećenje jetre se registrira u atipičnim pneumonijama uzrokovanim različitim uzročnicima. Mnogo je učestalije u pneumonijama koje uzrokuju Legionella pneumophila (legionarska bolest), Coxiella burnetii (Q-vrućica) i klamidije - C. psittaci (psitakoza) i C. pneumoniae, dakle, uzročnici s duljom inkubacijom, koji prodiru u krv i razmnožavaju se u retikuloendotelnom sustavu, od pneumonija čiji uzročnici ostaju na respiratornim sluznicama (u pravilu ne prodiru u krv), kao Mycoplasma pneumoniae i respiratorni virusi. No, osim izravnog oštećenja hepatocita i drugi mehanizmi (toksični, imunološki) imaju udjela u oštećenju jetre. Prema našim dugogodišnjim kliničkim razultatima povišene vrijednosti AST i/ili ALT registriraju se u više od 60% pneumonija koje uzrokuje L. pneumophila, u 50% bolesnika s Q-groznicom i psitakozom, u više od 30% pneumonija koje uzrokuje C. pneumoniae i u oko 20% onih koje uzrokuje M. pneumoniae. U diferencijalnodijagnostičkom pristupu u bolesnika s pneumonijom i povišenim vrijednostima jetrenih testova treba razlučiti i isključiti kronične bolesti jetre (kronični hepatitis, ciroza), neželjeno djelovanje antibiotika (makrolidi i ostali), druge infektivne bolesti sa zahvaćenošću jetre i pluća (hemoragijska vrućica s bubrežnim sindromom, leptospiroza, infektivna mononukleoza), od oštećenja jetre nastalog u tijeku upale pluća. Pri isključenju ostalih razloga oštećenja jetre, nalaz nekoliko puta povišenih vrijednosti AST i ALT upućuje na vjerojatnost atipične pneumonije, pa ima i važno značenje pri kliničkom razlikovanju i razvrstavanju bakterijskih i atipičnih pneumonija.

Jetra; atipična pneumonija

nije evidentirano