hrvatski

Dobne razlike na dimenziji jutarnjosti-večernjosti kod adolescenata od 10 do 18 godina

Glavni cilj istraživanja je bio ispitati dobne razlike u dimenziji jutarnjosti-večernjosti kod adolescenata između 10 i 18 godina. Ispitivanje je provedeno na 562 učenika i 590 učenica osnovnih i srednjih škola iz područja grada Zagreba i okolice. Upitnikom jutarnjosti-večernjosti primijenjenog u sklopu .Školskog upitnika o spavanju. (koji obuhvaća više skala i prilagođen je školskom uzrastu), određen je položaj ispitanika na dimenziji jutarnjosti-večernjosti. Dvosmjerna analiza varijance (dob x spol) ukazala je na značajan efekt varijable dobi na dimenziju jutarnjosti-večernjosti. Viša dob ispitanika praćena je s većom iskazanom tendencijom k večernjosti. Fazni pomak je posebno izražen kad se promatraju dobne skupine od 10 do 14 godina. Nakon 14. godine nisu nađene značajne razlike u jutarnjosti-večernjosti između dobnih skupina. Značajne razlike u jutarnjosti-večernjosti ustanovljene su između ispitanika mlađih od 13 i onih starijih od 14 godina. Efekt spola nije bio značajan, a nije bilo niti interakcije dobi i spola. Ispitivanje je također ukazalo da kod učenika koji pohađaju škole u prigradskim naseljima grada Zagreba postoji veća tendencija k jutarnjosti u odnosu na učenike osnovnih škola iz centra grada. Rezultati podupiru nalaze dosadašnjih istraživanja koji ukazuju da tijekom rane adolescencije, oko 12. i 13. godine (između 6. i 8. razreda) kod adolescenata dolazi do pomaka u fazi cirkadijurnih ritmova i to u smjeru veće večernjosti u odnosu na mlađu djecu. Nalazi su interpretirani u okviru bioloških i socijalnih promjena koje prate razdoblje adolescencije.

jutarnjost-večernjost; adolescencija; dobne razlike; spol; cirkadijurni ritmovi; fazni pomak

nije evidentirano