hrvatski

Periferni biološki pokazatelji u postraumatskom stresnom poremećaju

Neurobiološka osnova postraumatskog stresnog poremećaja (PTSP-a) povezuje se s abnormalnom funkcijom neuroendokrinih i neurotransmiterskih sustava. Pokazano je da su periferni biološki markeri, koji upućuju na aktivnost središnjih neurotransmitorskih ili neuroendokrinih sustava, promijenjeni u PTSP-u. Uz serotonin, i noradrenalin nadzire mnoge kognitivne procese, ponašanje i emocije. Razina noradrenalina je povišena u plazmi osoba oboljelih od PTSP-a, dok je razina dopamina povišena u plazmi i urinu osoba koje boluju od PTSP-a. Neurotropni čimbenici, poput S100B i BDNF, promijenjena su nakon povreda mozga, ali i u različitim psihičkim poremećajima, pa tako i PTSP-u. Pokazano je promijenjena aktivnost perifernih enzima kao što su dopamin beta hidroxilaza (DBH) u plazmi te monoaminooksidaza (MAO) u trombocitima u PTSP-u. DBH katalizira konverziju dopamina u noradrenalin i njegova je koncentracija snižena u psihozi i paranoidnoj shizofreniji, povišena u nepsihotičnoj depresiji i psihotičnom bipolarnom poremećaju, i u psihotičkom PTSP-u ako se uspoređuje prema nepsihotičkom PTSP-u. Promjene razine CRH, ACTH i kortizola te hormona štitnjače u PTSP-u pokazuju abnormalnu neuroendokrinu aktivnost u PTSP-u. Razina kortizola je snižena u PTSP-u, dok je koncentracija CRH povišena u CSF bolesnika s psihotičnim PTSP-om ako se uspoređuje prema nepsihotičnim PTSP bolesnicima ili zdravim kontrolama. Pronađena je snižena razina testosterona u CSF ali ne i u plazmi osoba s PTSP-om. Istraživanja perifernih bioloških pokazatelja središnjih neurotransmitorskih i neuroendokrinih sustava, te njihovih signalnih puteva, mogu doprinijeti boljem razumijevanju kompleksnog odnosa između tih neurobioloških sustava i etiopatogeneze i liječenja PTSP-a.

PTSP; biomarkeri; noradrenalin; BDNF; kortizol; dopamin; DBH; MAO

nije evidentirano