hrvatski

Prolin-specifična aminopeptidaza bakterije Streptomyces rimosus

U miceliju i filtratu kulture bakterije Streptomyces rimosus, mikroorganizma koji se industrijski primjenjuje za proizvodnju antibiotika oksitetraciklina, detektirana je uz već poznate peptidaze i aminopeptidaza (AP) koja hidrolizira prolin-2-naftilamid. U magistarskom radu proučavana je dinamika biosinteze proli-specifične AP, razrađen postupak za njenu izolaciju i provedena karakterizacija ovog enzima. Uzgojem dvaju sojeva S. rimosus u više hranjivih medija i pračenjem aktivnosti Pro-, Arg- i Leu-AP u miceliju i filtratu kulture pokazano je, da je Pro-AP unutarstanični enzim, a da mali udio enzima dospijeva u medij najvjerojatnije autolizom micelija. Prilikom ekstrakcije i razdvajanja proteina iz micelija bakterije S. rimosus uočeno je prisustvo dviju prolin-specifičnih AP. Kombinacijom različitih kromatografskih metoda jedna od njih je pročišćena do homogenosti. Pokazano je da izolirani enzim hidrolizira arilamide prolina, dipeptide i tripeptide sa strogom specifičnoću za prolin i hidroksiprolin na N-kraju, što znači da je enzim prolil aminopeptidaza. Utvrđeno je da je Pro-AP iz micelij S. rimosus kiseli protein s pI oko 4, 9, molekularne mase oko 225 kDa sastavljen od šest podjedinica. Enzim je stabilan u području od pH 6-9 i pri temperaturi do 30 °C u trajanju od jednog sata, ali ne podnosi zamrzavanje. Optimalni uvjeti za katalizu su pH 7, 5-8, 0, temperatura 50 °C i ionska jakost od 0, 3 i više. Enzim je osjetljiv na više inhibitora specifičnih za osnovne tipove peptidaza i na katione cinka. Rezultati su pokazali važnost serinskih i cisteinskh ostataka za aktivnost ovog enzima, ali konačana klasifikacija izolirane Pro-AP prema prirodi aktivnog centra za sada još nije moguća. Druga je Pro-AP iz micelija S. rimosus djelomično pričišćena, a prema određenim svojstvima razlikuje se od pročišćene Pro-AP. Izrazita razlika je slabiji afinitet za hidroksiprolin i velika osjetljivost na prisustvo o-fenantrolina. Ovaj bi enzim mogao biti metalopeptidaza kojoj je za aktivnost neophodna slobodna SH-skupina.

streptomyces rimosus ; prolil aminopeptidaza ; unutarstanične aminopeptidaze

nije evidentirano