hrvatski

Biokemija likvora

Likvor ili cerebrospinalna tekućina (CST) oblaže središnji živčani sustav (SŽS), donosi hranjive supstance za mozak i leđnu moždinu i otplavljuje otpadne produkte. Proizvodi se unutar moždanih komora u koroidnom pleksusu, odakle izlazi u subarahnoidalni prostor i cirkulira oko vanjske strane mozga i leđne moždine do gornjeg sagitalnog sinusa, gdje se preko arahnoidnih granulacija ili arahnoidnih vila reapsorbira u krv. Nalazimo ga unutar moždanih komora, subarahnoidalnom prostoru meningi koje okružuju mozak i leđnu moždinu, prostoru oko leđne moždine &#8211 ; centralnom kanalu. O pH likvora ovisi brzina disanja i brzna protoka krvi kroz krvne žile mozga. Likvor nastaje ultrafiltracijom plazme, kroz posebno građene epitelne stanice koje oblažu koroidni pleksus, tvz. ependimske stanice koje su povezane čvrstim vezama. Aktivnim transportom Na+ se prenosi u CST povačeći za sobom vodu. Stanice koroidnog pleksusa sadrže karboanhidrazu i uz nju protustrujni mehanizam za transport Cl- iona i HCO32- iona. Vitamini i hranjive tvari secerniraju se u CST specifičnim transporterima, a lipofilne molekule i jednostavni metaboliti poput H+, CO2 i amonijaka jednostavnom difuzijom. Transport proteina odvija se procesom pinocitoze ili pomoću specifičnih nosača, a ovsi o njihovoj koncentraciji u plazmi, veličini molekule, naboju, te funkcionalnom stanju krvno-likvorske barijere. CST sadrži 99% vode. Osmolalnost plazme i likvora je vrlo slična, ali sadrže različite komponente. Približno 80% proteina CST je porijeklom iz plazme, a 20% se proizvodi intratekalno. Specifični proteini SŽS su mijelinski bazični protein (MBP), glijalni fibrilarni kiseli protein (GFAP), &#964 ; transferin, a čine 1-2% ukupnog sadržaja proteina u likvoru. Biokemijski sastav likvora se mijenja ovisno o metaboličkoj aktivnosti, imunološkim i upalnim reakcijama, te staničnoj smrti. Brzina stvaranja likvora iznosi 0, 35 mL min-1 ili oko 500 mL na dan. Cjelokupna količina likvora izmjeni se tri puta dnevno. Analiza likvora može pružiti značajne podatke o vrsti i fazi patološkog procesa, veličini oštećenja i trenutnom metaboličkom statusu tkiva. Danas se pokušavaju iznaći novi biološki biljezi koji bi omogućili objektivniju procjenu oštećenja pojedinih dijelova SŽS i imali prognostičku vrijednost.

likvor; biokemijska analiza

nije evidentirano