hrvatski

Rimske vile Istre i Dalmacije, II dio - tipologija vila

Razmotreno je porijeklo vila, prvo na području Italije, a od 1. st. pr. Kr. na istočnoj obali Jadrana, te razvoj vila rimske Histriae i Dalmatiae. Razvoj vila obrađen je obzirom na 1. ekonomske procese koji su pokrenuli njihovo širenje ; 2. socijalno političke prilike ; 3. arhitektonsku formu (funkcionalno, sadržajno, oblikovno). Podjela vila (vrste vila) izvršena je: 1. po tipu vlasništva - A/ tip vojnik/mali zemljoposjednik ; B/ lokalni visoko socijalno i administrativno pozicionirani pojedinci ; c/ vile rimske aristokracije i senatorskih obitelji ; D/ carske vile. 2. po tipu tlocrta - A/ vile s unutarnjim dvorištem ; B/ vile s centralnim hodnikom ; C/ peristilne vile ; D/ portikatne vile ; E/ luksuzne vile koje su kombinacija C/ i D/ tipa. 3. prema položaju - A/villa urbana ; B/ villa suburbana ; C/ villa rustica ; D/ priobalne vile ; E/ maritimne vile. F/ po kronologiji - A/ ranocarske vile ; B/ vile 2. i 3. st. ; C/ kasnoantičke vile. Primjer vila u vlasništvu rimske aristokracije i senatorskih obitelji su - Loron (u prvoj pol. 1. st.), Verige Brijuni (u prvoj pol. 1. st., vila na poluotoku Sustjepanu kod Cavtata. Poznate carske vile su Vižula Medulin, Loron, Verige Brijuni, Dioklecijanova palača u Splitu i možda Polače na Mljetu. Primjeri vila s unutarnjim dvorištem su Labinci kod Poreča, Šijana kod Pule, Muline na otoku Ugljanu. Vile s centralnim hodnikom su Banjole kod Pule i vila u Barbarigi. Primjeri peristilnih vila su vila u uvali Madona Brijuni, lokalitet Kolci Brijuni, Sorna kod Poreča, Val Bandon kod Pule. Portikatne vile su Vižula kod Medulina, Murter i vila na poluotoku Sustjepanu kod Cavtata. Luksuzne vile koje predstavljaju kombinaciju peristilnih i portikatnih vila su Katoro, Verige Brijuni, pretpostavljeno Vižula Medulin. Maritimne vile su Katoro, Sorna, Verige Brijuni, Barbariga, Val Bandon, Vižula Medulin, Murter, Stari Trogir, Polače.

rimske vile; villa rustica; villa urbana; villa suburbana; maritimna vila; rimska arhitektura; istočna obala i otoci Jadranskog mora; od 1. st. pr. Kr. do 6. st.

nije evidentirano