hrvatski

Perhalogenirani amini kao bifunkcionalni donori halogenske i vodikove veze u kokristalima s akceptorima koji sadrže dušik

Usmjerene i predvidljive međumolekulske interakcije glavni su predmet istraživanja u kristalnom inženjerstvu višekomponentnih kristala.1 Većina istraživanja usmjerena je na sustave u kojima su dominantne samo vodikove veze ili samo na halogenske veze, dok je vrlo malen broj radova u kojima je proučavana kompeticija ili kooperativnost tih dviju interakcija u istom kristalu.2 U ovom radu istraživani su kokristali 4-brom- 2, 3, 5, 6-tetrafluoranilina (btfa) i 4-jod-2, 3, 5, 6- tetrafluoranilina (itfa) s tri odabrana akceptora koji sadrže dušik: 4, 4’-bipiridin, 1, 2-bis(4- piridil)etan i 1, 4-diazabiciklo[2.2.2]oktan. Perhalogenirani amini odabrani su kao bifunkcionalni donori halogenske veze (atom broma ili joda) i vodikove veze (amino skupina) kako bi se proučila mogućnost kompeticije ili kooperativnosti vodikovih i halogenskih veza koje usmjeravaju povezivanje molekula u kristalima. Mehanokemijskom sintezom i kokristalizacijom iz otopine pripremljeno je devet kokristala u kojima su donor i akceptor u stehiometrijskom omjeru 1:1 ili 2:1. Pripravljeni spojevi karakterizirani su difrakcijskim metodama (difrakcija rentgenskog zračenja na jediničnom kristalu i praškastom uzorku), te je njihova termička stabilnost određena razlikovnom pretražnom kalorimetrijom. Strukturnom analizom utvrđeno je da su u četiri kokristala molekule povezane vodikovim vezama N-H...N i halogenskim vezama N...I ili N...Br, u četiri kokristala s btfa dominantna veza je vodikova veza N-H...N, dok je u jednom kokristalu s itfa dominantna samo halogenska veza N...I. Dobiveni rezultati u skladu su s očekivanima jer je jakost donora halogenske veze i vodikove veze u molekuli itfa približno jednaka te se stoga u većini kokristala stvaraju supramolekulski lanci u kojima se naizmjence ostvaruju obje interakcije. S druge strane, ukoliko se usporede atom broma i amino skupina kao donori u molekuli btfa, donor halogenske veze slabiji je od donora vodikove veze. Iz toga razloga u kokristalima s btfa dominantna je samo vodikova veza, a atom broma sudjeluje u slabijim međuhalogenim kontaktima Br...Br tipa I.

bifunkcionalni donor ; halogenska veza ; vodikova veza ; kokristal

nije evidentirano