hrvatski

Pristup „Jednog zdravlja“ u istraživanju rotavirusa A: značaj životinjskih sojeva u epidemiologiji rotavirusnih infekcija u djece

Rotavirusi, a posebno vrsta rotavirus A (RVA), su glavni uzročnici virusnih gastroenteritisa kod djece i kod mlađih dobnih kategorija životinja. Segmentirani genom rotavirusa odgovoran je za preslagivanje između različitih sojeva uz povremenu pojavu novih, humano-animalnih i moguće emergentnih sojeva. Tijekom tri rotavirusne sezone (2018-2021), prikupili smo ukupno preko 3400 uzoraka fecesa od hospitalizirane djece (RVA ICA pozitivni ; N=602) te domaćih i divljih mesojeda (N=1042), biljojeda (N=882) i svejeda (N=886). Uzorci su pretraženi primjenom metode RT-qPCR za VP2 segment i konvencionalnih metoda pojedinačnih ili multipleks RT-PCR za VP7 i VP4 segmente RVA. Rezultati pokazuju prevalenciju RVA u rasponu od 9, 3-18, 3% kod divljih i 38, 8-49, 9% kod domaćih životinja, dok je većina humanih uzoraka potvrđena kao RVA pozitivna. Genotipizacija VP7 i VP4 segmenata kod humanih uzoraka otkriva prisutnost osam različitih G (G1-G4, G6, G8-G10) i pet različitih P genotipova (P[4], P[6], P[8], P[9], P[14]), uz dominantnu zastupljenost genotipske kombinacije G3P[8]. Svi ovi genotipovi, osim genotipa P[4] i P[9] su utvrđeni kod različitih vrsta životinja. Filogenetska analiza potvrđuje zoonotsku pozadinu u svega 1, 6% humanih RVA sojeva, uslijed preslagivanja genoma sa sojevima podrijetlom od goveda (G6, G8, G10), svinja (G4 i P[6]) i lisica/ čagljeva (G8 i P[14]). Zanimljivo, genotip P[14] se smatra tipičnim za parnoprstaše kod kojih u predmetnom istraživanju nije utvrđen. Međuvrsni prijenos RVA je dokazan i u obrnutom smjeru u vidu reverznog zoonotskog prijenosa s čovjeka na domaće svinje i pse (G1 i P[8]), a moguće i lisice (G1 i G2). Iako je značaj životinjskih sojeva u epidemiologiji rotavirusnih infekcija kod djece u ovom istraživanju marginaliziran, učestalost zoonotskog prijenosa je možebitno veća u populaciji djece koja nisu hospitalizirana uslijed RVA infekcije. Redoviti nadzor cirkulirajućih sojeva RVA u domaćih i divljih sisavaca, uz pristup „Jednog zdravlja“, omogućuje pravovremeno prepoznavanje pojave novih emergentnih sojeva RVA moguće važnih za humano zdravlje i zaštitni učinak dostupnih cjepiva.

Rotavirus A, genetsko preslagivanje, molekularna epidemiologija, genetska raznolikost, NGS, Hrvatska, čovjek

nije evidentirano