hrvatski

Korelacija transkranijskog doplera s kliničkim statusom i parametrima koagulacije u otkrivanju moždanih embolusa

Unazad 10-ak godina transkranijski dopler se koristi u svrhu otkrivanja abnormalnih kratkotrajnih signala visokog intenziteta za koje se smatra da predstavljaju embolijske čestice. Moždani udar je treći uzrok smrti i vodeći uzrok invaliditeta, a smatra se da je ishemijski moždani udar posljedica embolizacije moždanih arterija u 40 % slučajeva. Mogućnost otkrivanja embolusa u moždanoj cirkulaciji u simptomatskih ali i asimptomatskih bolesnika može značajno doprinjeti lokalizaciji aktivnog embolijskog izvora, ukazati na bolesnike s visokim rizikom za razvoj moždanog udara te se tako može primijeniti indicirana terapija. Ciljevi ovog istraživanja bili su utvrditi učestalost javljanja embolijskih signala u srednjoj moždanoj arteriji u bolesnika sa stenozom karotidnih arterija te u bolesnika sa srčanim bolestima (fibrilacija atrija, stenoza srčanih zalistaka, stanje nakon infarkta miokarda, prolaps mitralnog zalistka, endokarditisom), usporediti laboratorijske parametre crvene krvne slike, glukoze u krvi, kreatinina, ukupnog kolesterola, triglicerida te parametre koagulacije kod ispitanika sa i bez registriranih embolijskih signala te utvrditi korelaciju između prisustva embolusa i neurološkog statusa ispitanika. Pozitivan neurološki status smatrao se ako su ispitanici preboljeli moždani udar ili TIA-u. U istraživanje je bilo uključeno ukupno 60 ispitanika, 25 sa stenozom karotidnih arterija te 35 sa srčanim bolestima. Transkranijskim doplerom monitorirane su istovremeno obje srednje moždane arterije tijekom 60 minuta. Embolusima su smatrani jednosmjerni sporadični signali intenziteta 9 dB ili više od pozadinskog signala spektra, kratkog trajanja te karakterističnog zvuka. Embolijski signali registrirani su kod 11 (44 %) ispitanika sa stenozom karotidne arterije te kod 17 (48%) ispitanika sa kardijalnom bolešću. Prisutnost embolijskih signala bila je u korelaciji s neurološkim statusom ; ispitanici kod kojih su registrirani embolijski signali značajno su više imali preboljeli moždani udar ili TIA-u u svojoj anamnezi, p < 0.05. Od svih parametara koagulacije, fibrinogen se izdvojio kao čimbenik koji značajno korelira s prisutnošću embolusa. U skupini embolus pozitivnih ispitanika s karotidnom stenozom prosječna razina fibrinogena bila je 4.4 g/L, a kod embolus negativnih 3.6 g/L, p = 0.004. U skupini embolus pozitivnih ispitanika s kardijalnom bolešću prosječna razina fibrinogena bila je 4.1 g/L, a kod embolus negativnih 3.6 g/L, p = 0.05. Razina APTV-a, PV-a, D-dimera, antitrombina III, plazminogena i proteina C nije se značajno razlikovala između embolus pozitivnih i embolus negativnih ispitanika, p > 0.05. Metodom logističke regresije utvrđeno je da razina fibrinogena a zatim broj eritrocita u krvi pokazuju najveću prediktivnu snagu za pojavnost embolusa u cirkulaciji ; hematokrit nije dosegao statističku značajnost ali je pokazao tendenciju povišenja kod embolus pozitivnih ispitanika. Primjenom modela za faktorsku analizu, pozitivna korelacija pokazala se između embolusa te fibrinogena i D-dimera. Zaključno, transkranijski dopler može pomoći u otkrivanju rizičnih skupina bolesnika za moždani udar, a može poslužiti u klasifikaciji i prevenciji moždanog udara. Koagulacijski parametar fibrinogen je najznačajniji čimbenik koji je u korelaciji s prisustvom embolusa u moždanoj cirkulaciji.

transkranijski dopler; embolus; moždana cirkulacija

nije evidentirano