hrvatski

Komponente subjektivne dobrobiti u prostoru HEXACO modela ličnosti

Subjektivna dobrobit definira se kao višedimenzionalni konstrukt kojeg čine (i) kognitivna komponenta, koja uključuje procjenu zadovoljstva životom, te dvije nezavisne afektivne komponente, odnosno (ii) pozitivan afekt i (iii) negativan afekt. Iako određene korelacije među njima postoje, te tri komponente teorijski su međusobno nezavisne, imaju različite procese u podlozi, a istraživanja pokazuju kako se radi i o empirijski odvojivim konstruktima koji imaju različite povezanosti s drugim važnim psihološkim varijablama. Jedan od konstrukata s kojima se subjektivna dobrobit najčešće dovodi u vezu su osobine ličnosti koje su do sada u postojećoj literaturi dominantno bile operacionalizirane u okviru petofaktorskih modela. Stoga je cilj ovog istraživanja utvrditi međusobnu povezanost komponenti subjektivne dobrobiti te njihovu diferencijalnu povezanost s osobinama ličnosti definiranim u okviru novijeg HEXACO modela ličnosti. Istraživanje je provedeno papir-olovka metodom s jednom točkom mjerenja na velikom uzorku od ukupno 830 osoba (63% žena) mlađe odrasle dobi. Kao mjera kognitivne komponente korištena je Skala zadovoljstva životom, afektivne komponente bili su izmjerene Skalom pozitivnog i negativnog afekta (PANAS), a za procjenu osobina ličnosti korištena je hrvatska verzija upitnika HEXACO-PI-R. Dobiveni rezultati pokazuju kako, u skladu s teorijskim postavkama, tri komponente subjektivne dobrobiti nisu u visokim korelacijama. Najmanje koreliraju pozitivan i negativan afekt (r = -.33), što potvrđuje tezu da se ne radi o dva pola iste afektivne dimenzije, dok zadovoljstvo životom i pozitivan afekt imaju najvišu međusobnu korelaciju (r = .48). Rezultati povezanosti s osobinama ličnosti pokazuju kako ekstraverzija definirana u okviru HEXACO modela najznačajnije korelira sa sve tri komponente, najviše s pozitivnim afektom (r = .58). Kao druga najvažnija osobina istaknula se savjesnost, dok emocionalnost jedino ima značajnu pozitivnu korelaciju s negativnim afektom. Nalazi ovog istraživanja ukazuju na važnost distinkcije komponenti subjektivne dobrobiti, ali i na strukturalne razlike HEXACO modela ličnosti u odnosu na petofaktorske modele.

subjektivna dobrobit, zadovoljstvo životom, pozitivan i negativan afekt, ličnost, HEXACO

nije evidentirano