hrvatski

Identifikacija, biokemijska karakterizacija i unutarstanična lokalizacija spužvinog homologa ljudskog proteina RRAS2

Rak je jedna od najintenzivnije proučavanih bolesti koja se javlja u gotovo svim višestaničnim organizmima. Budući da se smatra kako se rak pojavio upravo prilikom prijelaza na višestaničnost i razvojem prvih pravih tkiva i organa, za bolje razumijevanje bolesti ključno je proučavanje proteina odgovornih za procese međustanične komunikacije, kontrolu diobe stanica i nastanak višestaničnosti [1]. Komparativnim genomskim analizama utvrđeno je da se većina gena/proteina povezanih s nastankom raka kod ljudi pojavila tijekom rane evolucije Metazoa [2, 3, 4], pa nam tako proučavanje navedenih proteina u jednostavnijim organizmima, poput spužvi, pruža novi pristup [5]. Spužve predstavljaju dobar modelni organizam jer su jedne od morfološki najjednostavnijih životinja, no imaju kompleksan genom te većina gena iz spužvi pokazuje značajnu očuvanost s homolozima kod kralješnjaka [5, 6, 7]. Bioinformatičkim analizama identificirali smo gen/protein iz slatkovodne špiljske spužve Eunapius subterraneus čiji je homolog kod čovjeka RRAS2 (od engl. Ras-related protein R- Ras2) povezan s nastankom raka. Protein RRAS2 (poznat i kao TC21) pripada subobitelji RAS- srodnih proteina. Kada je konstitutivno eksprimiran i aktiviran, ključan je za regulaciju staničnih procesa poput proliferacije i migracije stanica, a često je prekomjerno eksprimiran u različitim vrstama raka [8]. Cilj je razjasniti osnovne fiziološke funkcije proteina RRAS2 kod čovjeka na modelu spužve te steći što bolji uvid u evoluciju ovog onkogena. Bioinformatička analiza pokazala je visoku očuvanost ovog proteina i njegovih konzerviranih regija kod Metazoa. Spužvina cDNA koja kodira za protein RRAS2 uspješno je uklonirana u odgovarajući ekspresijski vektor te je napravljena prekomjerna ekspresija proteina. Potvrđena je GTPazna aktivnost proteina RRAS2. Također je uklonirana cDNA za RRAS2 u odgovarajuće vektore s ciljem biološke karakterizacije proteina. Transfekcijom ljudskih tumorskih stanica metodama imunofluorescencije i konfokalne mikroskopije određen je unutarstanični smještaj spužvinog proteina RRAS2. LITERATURNI IZVORI [1] P. C. W. Davies, C. H. Lineweaver, Phys. Biol. 8 (2011). [2] T. Domazet-Loso, D. Tautz, Mol. Biol. Evol. 25 (2008) 2699–2707. [3] T. Domazet-Loso, D. Tautz, BMC Biol. 8 (2010). [4] H. Cetkovic et al. Lab. Invest. 98(5) (2018) 554–570. [5] H. Cetkovic, M. Halasz, M. H. Bosnar, Mar. Drugs 16 (2018). [6] M. Srivastava et al., Nature 466 (2010) 720– 726. [7] M. Harcet et al., Mol. Biol. Evol. 27 (2010) 2747–2756. [8] M. Larive et al., Molecular Biology of the Cell 23(12), American Society for Cell Biology, Maryland, 2012, 2372–2387.

RRAS2, Porifera, Rak

nije evidentirano