hrvatski

Inovativne i ekološki prihvatljive tehnike ekstrakcije bioaktivnih molekula mirte (M. communis L.)

S ciljem proizvodnje ekološki prihvatljivih, prirodnih oblika bioaktivnih molekula s antioksidativnim i antimikrobnim učinkom, istraživanja u sklopu ovog rada započela su preliminarnim ispitivanjem sedam različitih mediteranskih biljaka s potencijalnim antioksidativnim i antimikrobnim djelovanjem, a najboljim izborom se pokazala samonikla biljka mirta (Myrtus communis L.). Mirta raste kao višegodišnji grm u zemljama Mediterana, a njeni se listovi u narodnoj medicini najčešće koriste u obliku biljnih infuzija ili eteričnog ulja s mnogobrojnim pozitivnim učincima na organizam dok se bobice koriste u pripremi likera. U najznačajnije bioaktivne molekule mirte spadaju fenolne kiseline, flavonoidi, tanini i pigmenti, monoterpenoidi iz eteričnog ulja te antocijani i masne kiseline iz bobica. U vidu održive proizvodnje i gospodarenja otpadom, za ekstrakciju polarnih bioaktivnih molekula se kao otapalo u skladu s principima zelene kemije koristila vodena otopina etanola. Ispitivanjem je utvrđeno da su niže koncentracije etanolnih otopina (30 %) pogodovale ekstrakciji fenolnih spojeva dok su višim koncentracijama etanola (96 %) efikasnije ekstrahirani pigmenti, posebno klorofili. U istraživanjima se često za iste svrhe nepotrebno koriste različita organska, toksična, čak i kancerogena otapala koja imaju negativan utjecaj na okoliš. Stoga primjena kombinacije vode i etanola značajno reducira negativan učinak otapala na okoliš, a otapalo je nakon upotrebe moguće i rekuperirati te ponovno koristiti. Nadalje, s ciljem potpune minimizacije upotrebe otapala za ekstrakciju bioaktivnih molekula iz bobica mirte, trenutno se provodi optimizacija ekološki prihvatljive ekstrakcije superkritičnim CO2 koji se zahvaljujući primjeni visokih tlakova koristi kao jedino ekstrakcijsko otapalo u malim količinama. Ispituje se utjecaj tlaka u rasponu od 200-400 bara, protoka od 20-40 g/min i temperature od 40-60 °C na iskorištenje ekstrakata bobica mirte. Prednost takve tehnike ekstrakcije je dobivanje čistog, ekološki i ekonomski prihvatljivog ekstrakta bez prisutnosti otapala s očuvanim termolabilnim bioaktivnim komponentama budući se koriste niske radne temperature te je kao takav produkt, spreman za neposrednu primjenu. Dosadašnjim ispitivanjima, različitim HPLC i GC metodama analize, također je određen sastav pripremljenih ekstrakata, najzastupljeniji pigmenti i fenolni spojevi, antioksidativna aktivnost te sastavnice hlapljivih spojeva (eterična ulja) lista mirte. U narednom periodu će se ispitati i druge inovativne tehnike ekstrakcije kao što je mikrovalna ekstrakcija bez upotrebe otapala te će se odrediti lipidna grupa spojeva (masne kiseline, steroli, tokoferoli i sl.) i provesti izolacija antocijana, hidrofilne skupine pigmenata karakterističnih za bobice mirte. Isto tako, proizvest će se funkcionalni proizvod dobiven kombinacijom optimalnih uvjeta u obliku kapsula/praha/otopine kao konačni cilj projekta.

mirta (M. communis L.) ; ekstrakcija superkritičnim CO2 ; zelena otapala

nije evidentirano