hrvatski

Uklanjanje mikroonečišćivala iz vode primjenom ferata (VI)

Farmaceutici su tvari koje se koriste zbog svoje specifične biološke aktivnosti, a zbog potencijalne toksičnosti te bioakumulacije u okolišu i organizmima mogu predstavljati opasnost za živi svijet. Konvencionalni sustavi za obradu otpadnih voda nisu se pokazali kao dovoljno učinkoviti za uklanjanje takvih onečišćivala. Jedna od mogućih metoda za rješenje tog problema upravo kemijska oksidacija primjenom ferata (VI). Prednost njihove upotrebe odnosi se na činjenicu da se upotrebljavaju kao oksidacijsko, ali i koagulacijsko sredstvo te se tako gotovo simultano odvijanjem dvaju procesa može povećati ukupna učinkovitost uklanjanja onečišćivala. Cilj ovoga rada bio je istražiti učinkovitost primjene ferata, odnosno željeza oksidacijskog stanja (VI) za uklanjanje triju farmaceutika (diklofenaka - DCF, deksametazona - DXM i karbamazepina - CBZ) iz vode u jednokomponentnom, ali i trokomponentnom sustavu. Primjenom statističkog planiranja eksperimenta i metode odzivnih površina određeni su optimalni uvjeti za uklanjanje pojedinog farmaceutika iz sustava. Učinkovitost uklanjanja farmaceutika praćena je tekućinskom kromatografijom visoke djelotvornosti. Određeni su okolišni pokazatelji, KPK (kemijska potrošnja kisika), BPK5 (biološka potrošnja kisika) te akutna toksičnost u odnosu na slatkovodne račiće Daphnia magna. Utvrđeno je kako se procesom primjene Fe (VI) uklanjanje DCF i DXM može opisati kinetičkim modelom prvog reda s pripadajućim konstantama brzine, kobs(DCF)=8.47*10-2s-1 i kobs(DXM)=2.894 s-1, a uklanjanje CBZ kinetičkim modelom nultog reda s pripadajućom konstantom brzine kobs1(CBZ)=3.0181 M*s-1. U trokomponentnom sustavu kinetika uklanjanja DCF i DXM može se opisati kinetičkim modelom prvog reda s pripadajućim konstantama brzine kobs(DXM)=6.73*10-2 s-1, kobs(DCF)= 6.69 s-1, a kinetika uklanjanja CBZ kinetičkim modelom nultog reda s pripadajućom konstantom brzine kobs(CBZ)=1, 0279 M*s-1. Uzorci DCF i DXM nakon obrade feratima (VI) pokazali su se biorazgradivima, dok su uzorci CBZ i mješavine farmaceutika nisu biorazgradivi i nakon obrade feratima, iako se njihova biorazgradivost poboljšala u odnosu na modelne otopine. Akutna toksičnost uzoraka nakon obrade feratima (VI) smanjila se u odnosu na modelne otopine, isključivo u slučaju DCF-a gdje se toksičnost povećala što upućuje na nastanak razgradnih produkata veće toksičnosti.

farmaceutici ; ferati (VI) ; kemijska oksidacija ; okolišni pokazatelji

nije evidentirano