hrvatski

Doprinos iskustava iz primarnih obitelji obaju partnera kvaliteti intimne veze u mlađoj odrasloj dobi

Cilj ovoga istraživanja bio je, polazeći od postavki teorije socijalnoga učenja, ispitati učinak koji percepcija (dis)funkcionalnosti roditeljskog odnosa tijekom odrastanja ima na kvalitetu intimnih veza potomaka u mlađoj odrasloj dobi (20 – 40 godina). Budući da su roditelji prvi modeli iz čije međusobne interakcije djeca uče o tome kako partnerski odnos izgleda, brojna istraživanja pokazala su da potomci mnoge obrasce ponašanja koje su opažali kod svojih roditelja prenose i na svoje intimne veze u odrasloj dobi. Ipak, točan mehanizam preko kojega se taj međugeneracijski prijenos obrazaca partnerskih odnosa odvija još nije utvrđen. Ti odnosi postaju još složeniji kada uzmemo u obzir da svaku intimnu vezu čini interakcija dvoje ljudi koji u nju ulaze s različitim iskustvima, karakteristikama i vještinama te međusobno neprestano utječu jedno na drugo. Stoga smo, koristeći dijadnu metodologiju, odlučili provjeriti ulogu samoefikasnosti u vezi i komunikacije kao potencijalnih posredujućih varijabli u međugeneracijskom prijenosu partnerskih obrazaca. Na uzorku od 309 parova mlađe odrasle dobi od kojih je većina bila u braku, a tek manji broj njih je kohabitirao, provjerili smo dva odvojena proširena modela međusobne zavisnosti aktera i partnera (APIMeM). Dobiveni rezultati upućuju na zaključak da ne postoji izravan učinak percepcije roditeljskoga odnosa na kvalitetu intimne veze u mlađoj odrasloj dobi, niti kod žena, ni kod muškaraca. Medijatorska uloga samoefikasnosti u vezi i komunikacije potvrđena je samo kod muškaraca. Odnosno, percepcija muškaraca da je odnos između njihovih roditelja više disfunkcionalan, smanjuje njihovu samoučinkovitost i vještine komunikacije u vezi, što onda pak ima učinak na njihovu nižu procjenu kvalitete trenutne veze. Kod žena se uloga medijatora nije pokazala značajnom niti u jednom od modela. U oba modela pokazalo se da kod muškaraca postoji dijadni obrazac ˝samo akter˝, odnosno rezultati partnerice nemaju učinak na njihove ishode. S druge strane, kod žena je nađen značajan učinak partnera u oba modela, na način da partnerova percepcija veće disfunkcionalnosti primarne obitelji smanjuje njegovu samoučinkovitost i komunikaciju u vezi, što onda djeluje i na smanjenje ženinog doživljaja kvalitete veze. Dobiveni nalazi, osim znanstvenog aspekta, u smislu teorijskog i metodološkog doprinosa ovom području, imaju i važne praktične implikacije te su razmatrani u kontekstu unapređenja kvalitete partnerskih odnosa.

međugeneracijski prijenos ; samoefikasnost u vezi ; komunikacija u vezi ; dijadna metodologija ; učinci aktera i partnera

nije evidentirano