hrvatski

Tekstne vrste i tipografsko oblikovanje

Današnje su društvo i kultura sve više usmjereni na vizualno. Ovisno o području interesa i disciplini, neki autori čak tvrde da je vizualno i slikovno pobijedilo pisanu riječ te postalo dominanto (Stöckl, Caple i Pflaeging, 2020). Drugi naglašavaju da je ta tvrdnja pretjerana i da je zapravo riječ o čitavom nizu načina na koji se tekstualno i vizualno povezuju, odnosno mogu povezati, kako bi se stvorila nova značenja (Bateman, 2014). Vizualno oblikovanje uz slike, ilustracije i crteže uključuje i tipografiju, koja se vrlo često smatra „slabim kodom“ jer nema ustaljenih, čvrstih sveza tipografskih elemenata s odgovarajućim značenjima. Tipografija se može promatrati kao zaseban sustav znakova, bez obzira što su značenja koja se temelje na tipografskom oblikovanju u velikoj mjeri uvjetovana kontekstom i načinom na koji su međusobno povezani tekst, slike i ostale vrste znakova koje se rabe u pojedinim tekstovima (Hoeks i Lentjes, 2015 ; Kress i van Leeuwen, 2006 ; Stöckl, 2008). U radu se polazi od multimodalne definicije teksta prema kojoj tekstovi osim jezičnih sadrže i druge vrste znakova koji zajedno i u suodnosu tvore značenje teksta i koji su neophodni za razumijevanje i tumačenje teksta (Stöckl, 2019 ; Kress, 2010 ; Stöckl, 2004). Cilj je rada na korpusu medijskih tekstnih vrsta iz hrvatskog, engleskog i njemačkog jezika analizirati i prikazati suodnos pojedinih tekstnih vrsta i njihova tipografskog oblikovanja. Posebna je pozornost posvećena primjerima koji zahvaljujući tipografskome oblikovanju koje je duboko utkano u značenjske strukture samoga teksta predstavljaju izazove prilikom prevođenja, odnosno prenošenja u drugi jezik. Ovim se radom želi doprinijeti rasvjetljavanju nedovoljno istraženog područja suodnosa tekstnih vrsta i tipografskoga oblikovanja koje otvara prostor za čitav niz interdisciplinarnih istraživanja, primjerice o tome je li i u kojoj mjeri primatelji primjećuju i tumače tipografska značenja, u kojoj mjeri pošiljatelji promišljaju i vode računa o tipografskom oblikovanju tekstova te na koji način se tipografski generirana značenja mogu prevoditi, odnosno prenositi iz jednog jezika u drugi.

tekstna vrsta, tipografija, tipografski generirana značenja, multimodalnost

nije evidentirano