hrvatski

Utjecaj hidrotermičke dorade na poboljšanje svojstava zrna pšenice i tritikalea

Žitarice se koriste za prehranu ljudi i hranidbu životinja još od davnina. U ukupnoj biljnoj proizvodnji u RH udio proizvodnje žitarica zauzima najvažnije mjesto te se od ukupnih obradivih površina čak 70 % nalazi pod žitaricama. Pšenica (Triticum aestivum L.) se smatra jednom od najstarijih kulturnih biljaka, dok je tritikale (Triticosecale ssp.) nastala u 19. stoljeću križanjem pšenice i raži, iz čega je izveden njen drugi naziv „pšenoraž“. U posliježetvenoj tehnologiji žitarica važno je dobro doraditi i uskladištiti zrno, kako bi zadržalo kvalitetu do uporabe. U postupku dorade zrna najznačajnija je termička dorada sušenjem, koja snižava vlažnost zrna i time mu produljuje upotrebnu vrijednost. Prilikom dorade zrna u svrhu prehrane ljudi i hranidbe životinja koristi se hidrotermički postupak uparavanja tzv. „cooking“. Uparavanje je tehnološki postupak tretiranja zrna s ciljem želatinizacije škroba, odnosno za poboljšanje nutritivnih svojstava i bolju probavljivost zrna. Postupak hidrotermičke dorade zrna pšenice dviju sorti, Kraljica i Srpanjka, te zrna dvije sorti tritikalea, Goran i Ranko obuhvaćao je konvekcijsko sušenje na tri temperature (50°C, 60°C i 70°C), kao i postupak uparavanja u periodu od 10 i 15 minuta pri tlaku od 0, 5 bara nakon čega je slijedilo ponovno sušenje na tri već spomenute temperature. Stoga je cilj ovog rada utvrditi promjene nutritivnih svojstva zrna nakon hidrotermičke dorade. Prilikom sušenja pšenica sorte Srpanjka je brže otpuštala vodu od sorte Kraljice, dok tritikale sorte Ranko brže otpuštala vlagu od sorte Goran. Iz svih dobivenih rezultata može se zaključiti da metoda uparavanja dovodi do promjene nutritivnih svojstava pšenice i tritikale, odnosno do promjena u sadržaju pepela, masti i škroba u zrnu.

Pšenica, tritikale, sušenje, uparavanje, nutritivna svojstva

nije evidentirano